Không bị nám sạm nhưng vẫn dùng kem trị nám: Lợi hay hại thêm?

I - Kem trị nám có công dụng gì?

Kem trị nám là sản phẩm được sử dụng trong việc điều trị nám da, một chứng tăng sắc tố gây ra bởi tia UV, nội tiết tố hoặc nhiều tác nhân khác. Mặc dù thành phần có trong các sản phẩm trị nám có thể khác nhau, nhưng về cơ bản đều đem lại công dụng loại bỏ sắc tố dư thừa, làm mờ mảng nám và giúp da đều màu hơn. Một số thành phần thường thấy trong kem trị nám bao gồm:

• Hydroquinone: Đây là hợp chất có tác dụng cải thiện độ sáng cho làn da, ngăn chặn hoạt động của các enzyme tyrosinase nhờ vậy mà “bẻ gãy” quá trình sản xuất sắc tố melanin gây nám da.
• Tretinoin (axit retinoic): Loại axit này có vai trò quan trọng trong việc tái tạo tế bào da mới, giảm thâm nám da, loại bỏ melanin. Và nhờ đó giúp cho da trở nên sáng mịn, đều màu hơn.
• Axit kojic: Hợp chất này được tìm thấy trong nhiều loại nấm. Cũng giống như hydroquinone, axit kojic có thể ức chế enzyme tyrosinase giúp làm giảm sự hình thành và ngăn không cho nám phát triển.
• Axit azelaic: Ban đầu, loại axit này dùng để giảm tình trạng mụn trứng cá, nhưng gần đây một số nghiên cứu đã phát hiện ra axit azelaic cũng có tác dụng trong việc điều trị chứng tăng sắc tố sau viêm cũng như làm mờ nám da. Đáng nói, khi được áp dụng lên da, loại axit này thường sẽ tác động tới tế bào hắc tố bất thường mà không ảnh hưởng đến tế bào da bình thường xung quanh.
• Axit tranexamic: Đây là thành phần trong kem trị nám được cho là có thể thay thế hydroquinone, đem lại hiệu quả tương đương mà ít gây tác dụng phụ hơn hydroquinone.

II - Người không bị nám có dùng kem trị nám được không?

Với thắc mắc “không bị nám có dùng kem trị nám được không”, các chuyên gia đã nhận định như sau:

Cơ chế làm mờ nám sạm trên da của các sản phẩm kem trị nám là nhờ thành phần hoạt chất giúp ức chế sản xuất melanin. Đối với người có làn da khỏe mạnh không bị nám hay các vấn đề tăng sắc tố, việc sử dụng kem trị nám hầu như không đem lại tác dụng gì. Thậm chí việc cố tình sử dụng còn có thể gây ảnh hưởng xấu đến làn da, khiến da bị nhạy cảm hơn, thậm chí dẫn đến các tình trạng da liễu nghiêm trọng.

Do đó, người không bị nám thì không nên sử dụng các loại thuốc bôi này, trừ khi có chỉ định, được kê đơn từ bác sĩ da liễu.

III - Hậu quả khi cố ý sử dụng kem trị nám trên da thông thường

Với những người không bị nám, việc sử dụng kem trị nám có thể tiềm ẩn nguy cơ gây ra một số tác dụng phụ như:

• Làm mỏng da: Một số thành phần trong kem trị nám có thể làm mỏng bề mặt da, hậu quả là khiến da dễ bị tia UV từ mặt trời tác động, dễ dẫn đến tình trạng sạm da.
• Gây rạn da: Dùng kem trị nám có chứa thành phần steroid trong thời gian dài có thể chính là “thủ phạm” gây rạn da. Những vết rạn này có thể tồn tại mãi mãi trên làn da, và không thể hồi phục được. Vết rạn da này có thể làm cho người bệnh ngứa ngáy khó chịu.
• Mất sắc tố da: Có một số loại thuốc bôi làm sáng da, đặc biệt là hydroquinone khi dùng quá lâu hoặc dùng sai nồng độ có thể dẫn tới hiện tượng mất sắc tố. Tình trạng này là khi hydroquinone hoạt động quá mức, triệt tiêu bao gồm cả sắc tố melanin dư thừa cũng như sắc tố ban đầu trên da. Khi đó, trên da sẽ xuất hiện các đốm trắng nổi bật hơn hẳn so với màu da.
• Gây kích ứng, dị ứng: Nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy, đau rát là những biểu hiện của da bị kích ứng khi dùng kem trị nám trên làn da thông thường.
• Da sạm đen nhiều hơn: Sử dụng kem trị nám tùy tiện có thể khiến cho da bị viêm, tổn thương và mỏng dần đi. Điều này làm tăng mức độ gây hại lên da của tia UV trong ánh nắng mặt trời, da có thể chịu sự tác động và sạm đen nhiều hơn.
• Tổn thương da và mắt: Đây được coi là biến chứng hiếm gặp, nhất là trong trường hợp dùng kem bôi có chứa steroid. Bởi steroid đôi khi gây ra tác dụng phụ là ức chế hệ miễn dịch, làm giảm sức đề kháng da trước các tác nhân gây bệnh và có thể gây nhiễm trùng da, nhiễm nấm. Chưa kể cũng có trường hợp bị tổn thương mắt, tăng nhãn áp, gây hại cho dây thần kinh thị giác.
• Mắc hội chứng Ochronosis ngoại sinh: Khi bạn sử dụng kem trị nám ngay cả sau khi đã loại bỏ được nám, làn da có nguy cơ gặp biến chứng Ochronosis ngoại sinh, một tình trạng đổi màu da vĩnh viễn. Hiện tượng này có nguy cơ xảy ra ở những người dùng sản phẩm chứa thành phần hydroquinone.

III - Thay vì dùng kem trị nám, nên làm gì để giúp da trắng sáng?

Nếu bạn dùng kem trị nám với mục đích làm sáng da thì điều này là không cần thiết, việc lạm dụng loại sản phẩm này có thể gây ra nhiều tác hại cho làn da như đã nêu trên. Thay vào đó, bạn nên áp dụng các biện pháp chăm sóc và làm đẹp da như sau:

• Nên tăng cường bổ sung vitamin C nhưng với lượng vừa đủ, tránh dùng vitamin C quá mức. Điều này sẽ giúp hạn chế sự phát triển của enzyme tyrosine, một loại enzyme khiến da bị sạm đi và không sáng hồng.
• Nên thường xuyên tẩy tế bào chết cho da, thông thường là mỗi tuần tẩy tế bào chết khoảng 2-3 lần để hạn chế tắc nghẽn lỗ chân lông, kích thích hình thành tế bào da mới và giúp cho da sáng đều màu hơn.
• Có thể sử dụng các sản phẩm chăm sóc da như: kem dưỡng ẩm, serum để giúp cho da sáng hồng hơn.
• Che chắn da cẩn thận mỗi khi ra ngoài đường, bạn nên dùng thêm kem chống nắng để giúp bảo vệ da tối đa trước tác hại của ánh nắng mặt trời.
• Uống nhiều nước: Chẳng phải tìm đâu xa, bí quyết giúp bạn có làn da sáng đẹp chính là uống nhiều nước mỗi ngày (khoảng 2 lít). Nước sẽ giúp tăng cường trao đổi chất, giúp làn da được nuôi dưỡng khỏe mạnh, hạn chế sự phát triển của sắc tố làm đen da, hỗ trợ quá trình loại bỏ tế bào chết cho da.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Muốn da đẹp, trắng hồng rạng rỡ thì bạn cần có lối sống khoa học, lành mạnh: Hạn chế thức khuya, ăn uống lành mạnh, hạn chế sử dụng các chất kích thích, giảm bớt căng thẳng lo lắng…

Hy vọng thông qua bài viết trên đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc: Không bị nám da có dùng được kem trị nám không và các biện pháp thay thế cho kem trị nám để làm sáng da. Mong rằng bạn sẽ có làn da sáng khỏe, không bị sạm đen và trẻ trung nhé.