Đau cuống bao tử: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa trị

I - Cuống bao tử nằm ở đâu? Đau cuống dạ dày là gì?

Bao tử là tên gọi khác của dạ dày, cuống bao tử là phần đầu của dạ dày nằm phía dưới vùng thượng vị với kích thước khá ngắn. Cuống bao tử chính là khu vực tiếp nhận và lưu trữ nước cùng với thức ăn đã làm nhuyễn một phần, sau đó chuyển vào dạ dày.

Sau đó các cơ tại dạ dày sẽ co bóp để trộn đều thức ăn, đồ uống thấm đều cùng với dịch vị tiêu hóa có trong dạ dày. Vì đây là nơi tiêu hóa và đưa chất dinh dưỡng đi nuôi cơ thể nên khi cuống bao tử bị tổn thương thì chức năng tiêu hóa giảm sút.

Đau cuống bao tử có nhiều mức độ, từ những cơn đau âm ỉ không rõ ràng đến cồn cào, dữ dội. Những cơn đau kéo dài từ ngày này sang ngày khác vô cùng khó chịu, ảnh hưởng tới cuộc sống và sinh hoạt thường ngày.

Người bị viêm cuống bao tử gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống

II - Nguyên nhân dẫn đến đau cuống bao tử

Phần cuống bao tử được bao bọc bởi lớp chất như dịch nhầy nhằm ngăn chặn các tác nhân gây hại xâm nhập vào. Acid sẽ tấn công trực tiếp vào lớp niêm mạc khiến thành dạ dày bị bào mòn và chịu thương tổn. Theo các chuyên gia, đau cuống dạ dày bắt nguồn từ nhiều nhân tố chủ quan và khách quan như:

1. Nhiễm vi khuẩn HP

Vi khuẩn HP cực kỳ phổ biến, chúng sinh sôi nảy nở, phát triển trong môi trường dạ dày người. Sau khi tiến vào cơ thể chúng sẽ tiết ra các nhóm enzym độc hại tấn công trực tiếp vào lớp niêm mạc gây ra tổn thương, viêm nhiễm.

Theo thời gian, lớp màng bảo vệ niêm mạc dạ dày bị acid xâm nhập, bào mòn tạo ra các ổ viêm loét hình thành ở dạ dày, tá tràng, cuống bao tử. Nếu không phòng tránh cẩn thận, vi khuẩn lây lan nhanh chóng qua tiếp xúc dịch tiêu hóa, đồ ăn thức uống, vệ sinh chân tay.

2. Sử dụng quá nhiều rượu bia, thuốc lá

Người có thói quen sử dụng thuốc lá hoặc uống nhiều bia rượu dễ gây tổn thương cho hệ tiêu hóa đặc biệt là dạ dày. Theo đó, nồng độ cồn và chất nicotin trong bia rượu, thuốc lá kích thích lớn tới chức năng dạ dày.

Đau cuống bao tử xuất hiện khi người bệnh lạm dụng rượu bia, thuốc lá sẽ ngăn chặn lượng máu tới dạ dày và giảm sản sinh chất nhầy. Ngoài ra, cồn và nicotine sản sinh ra nhiều cortisol - nhân tố gây kích thích lớn tới tổ chức của niêm mạc dạ dày khiến chứng đau cuống dạ dày trở nặng.

Dùng nhiều rượu bia gây tổn hại đến lớp niêm mạc ở dạ dày

3. Cơ thể stress, mệt mỏi

Một sự thật bất ngờ khi cơ quan tiêu hóa được coi như bộ não thứ hai trong cơ thể. Tại hệ tiêu hóa chứa nhóm tế bào thần kinh nên sẽ tác động qua lại giữa cảm xúc và chức năng đường ruột.

Khi tâm lý không ổn định thì hệ thống tiêu hóa xuất hiện các rối loạn, ngưng trệ nhất định. Các cơ vùng dạ dày co bóp mạnh và dữ dội từ đó hình thành nên các cơn đau cuống bao tử. Các khu vực lân cận như rốn, dưới xương ức cũng nhói đau, cảm giác nóng bỏng khó chịu.

Ngoài ra, stress căng thẳng sẽ làm tăng tiết dịch vị acid có bên trong dạ dày, gây đầy bụng, khó tiêu, chán ăn mệt mỏi. Khi áp lực diễn ra lâu ngày và không được cải thiện dễ khiến cơ thể phát sinh nhiều tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe.

4. Làm dụng nhiều thuốc kháng sinh

Prostaglandin là chất trung gian có ý nghĩa quan trọng giúp lớp niêm mạc của dạ dày, đường ruột tránh các mầm bệnh gây hại tấn công. Khi sử dụng liên tục các nhóm thuốc kháng sinh sẽ khiến việc sản sinh Prostaglandin bị sụt giảm gây đau cuống dạ dày.

Ngoài ra uống kháng sinh thời gian dài khiến môi trường acid ở dạ dày thiếu ổn định. Các lớp niêm mạc của dạ dày, tá tràng mỏng và giảm chức năng khiến ổ loét, lan rộng.

Đặc biệt việc dùng thuốc kháng sinh không đúng cách gây rối loạn hệ vi sinh vật đường ruột. Các lợi và hại khuẩn tại cơ quan tiêu hóa bị các chất trong thuốc tiêu diệt hoàn toàn.

Vậy nên khi dùng thuốc chữa bệnh, người bệnh nên cân nhắc thể trạng để chọn đúng loại, dùng đúng liều, đúng cách, không bỏ dở giữa chừng. Đối với người có tiền sử về bệnh dạ dày cần lưu ý về nhóm thuốc để tránh bệnh dạ dày diễn biến nặng.

Dùng nhiều thuốc kháng sinh khiến môi trường bên trong dạ dày biến đổi

5. Thói quen sinh hoạt thiếu khoa học

Trong cuộc sống hiện đại nhiều lo toan, gấp gáp như hiện nay thì nhiều thói quen xấu hình thành làm tổn hại tới sức khỏe. Theo thời gian, các thói quen đó tạo tổn hại đến dạ dày, rối loạn khả năng tiêu hóa thức ăn và hệ thống cơ quan khác.

Chẳng hạn như ăn uống các loại gỏi, thực phẩm tái sống, thức ăn ôi thiu sẽ trực tiếp đưa các loại vi khuẩn, kí sinh trùng vào dạ dày. Ngoài ra, ăn uống thất thường không đúng bữa, bỏ bữa thường xuyên, ăn nhiều trước khi đi ngủ làm tăng nguy cơ đau cuống bao tử.

6. Các nguyên nhân liên quan khác

Ngoài ra tình trạng đau cuống dạ dày còn bắt nguồn từ nhiều nhân tố khác nhau. Bệnh có thể liên quan đến các yếu tố như cơ thể bị nhiễm ký sinh trùng, nhiễm nấm, phát triển thứ phát do bộ phận dạ dày bị tổn thương, rối loạn chức năng, trào ngược dịch mật.

III - Triệu chứng nhận biết đau cuống bao tử

Tùy thuộc vào hiện trạng tổn thương mà người bệnh sẽ xuất hiện các biểu hiện viêm cuống dạ dày khác nhau. Lúc mới chớm các biểu hiện bệnh chưa rõ ràng nhưng khi bệnh nặng sẽ tạo nên cảm giác khó chịu. Dưới đây là các dấu hiệu khi mắc bệnh như:

• Đau bụng vùng thượng vị: Cơn đau xảy ra với các mức độ khác nhau từ âm ỉ, dữ dội hoặc đau quặn đi. Cơn đau có xu hướng tăng nặng khi ăn no hoặc khi bụng quá đói. Khi bệnh có xu hướng càng nặng thì tần suất cơn đau sẽ diễn ra nhiều hơn.
• Cảm giác nôn nao, buồn nôn, khó chịu: Khi phần cuống bao tử bị tổn thương sẽ tăng áp lực lên cho dạ dày. Đau cuống dạ dày xuất hiện khi các cơ buộc phải co bóp mạnh hơn, lượng dịch vị acid tiết ra nhiều dẫn đến dư thừa tạp cảm giác nôn ói thức ăn hoặc dịch vị.
• Đầy chướng bụng, khó tiêu: Người bệnh trong trạng thái ăn kém, không hứng trong việc ăn uống. Lượng thức ăn tồn đọng nằm sâu trong bao tử sinh ra khí dư thừa, tăng cảm giác đầy hơi, chướng bụng, căng tức.
• Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua: Xảy ra khi cuống bao tử sản xuất ra nhiều dịch vị acid, dạ dày hoạt động kém ổn định làm lượng thức ăn nạp vào khó tiêu, bị lên men và sinh hơi. Acid đẩy ngược lên khu vực thực quản, cổ họng dẫn tới đau tức ngực, khó nuốt, đầy hơi ợ chua, miệng luôn cảm thấy vị đắng.
• Rối loạn hoạt động tiêu hóa: Khi cuống dạ dày bị suy giảm chức năng, các triệu chứng về rối loạn tiêu hóa xảy ra như một điều tất yếu. Người bệnh đi ngoài liên miên, phân lỏng nát không thành khuôn, có khi táo bón mấy ngày trời.

Người bệnh đau cuống dạ dày xuất hiện cảm giác đầy hơi, chướng bụng

IV - Đau cuống, viêm cuống bao tử nguy hiểm không?

Bị đau cuống bao tử, viêm cuống bao tử không gây nguy hiểm nhưng bệnh kéo dài dai dẳng sẽ làm tổn hại tới sức khỏe. Bệnh phát triển sang giai đoạn mạn tính sẽ dẫn tới biến chứng như cuống bao tử bị thủng, bị xuất huyết dạ dày.

Trường hợp bệnh không kịp thời cấp cứu sẽ đe dọa tới tính mạng, ung thư cuống bao tử cần phải cắt bỏ một phần hoặc hoàn toàn để điều trị. Đau cuống dạ dày làm cản trở tiêu hóa thức ăn gây nên chứng chán ăn uống, khó tiêu, dinh dưỡng hấp thụ kém.

Lâu dần dẫn đến người gầy yếu, suy nhược, mệt mỏi suy giảm năng suất công việc, chất lượng cuộc sống. Mặt khác khi cuống bao tử bị tổn hại khiến đời sống tinh thần giảm sút, các mối quan hệ bạn bè bị ảnh hưởng.

V - Đau cuống bao tử nên ăn gì và kiêng gì?

Chế độ ăn uống góp phần không nhỏ trong việc hỗ trợ điều trị bệnh và làm dịu đi các triệu chứng. Vậy nên người có biểu hiện đau cuống dạ dày có thể tham khảo thực đơn khoa học, hiệu quả dưới đây.

1. Các món ăn nên tăng cường

Các nguyên liệu chế biến món ăn được dùng cho người bệnh gồm:

• Thực phẩm giàu protein, dễ tiêu hóa dễ dàng, không gây kích ứng niêm mạc dạ dày như trứng, phô mai, sữa chua, ức gà, thịt nạc, tôm, bông cải xanh, quả bơ, táo.
• Các món ăn mềm, lỏng, giàu dinh dưỡng rất tốt thúc đẩy quá trình phục hồi các vết loét, bảo vệ niêm mạc dạ dày như cháo, súp, món hầm nhừ, thịt hầm rau củ quả…
• Thức ăn giúp thấm hút tốt lượng acid dư thừa trong dạ dày như ruột bánh mì, cơm trắng, bột nếp. Từ đó giảm thiểu đi các triệu chứng khó chịu.
• Nhóm thực phẩm trung hòa acid như yến mạch, mật ong, sữa chua ít béo vừa có lợi cho hệ thống tiêu hóa, tốt cho niêm mạc dạ dày từ đó giảm cảm giác khó chịu của chứng đau cuống bao tử.
• Nhóm thực phẩm giàu chất xơ giúp bôi trơn hệ thống tiêu hóa, cuống bao tử phục hồi và hoạt động tốt hơn. Người bệnh không xuất hiện chứng ợ hơi, ợ chua trào ngược acid như rau xanh, cây thì là, các loại trái cây như chuối, táo, nước dừa, đậu bắp.

Món ăn dạng loãng giúp hệ tiêu hóa không bị quá tải

2. Các món không nên ăn

Các món chiên xào, nhiều dầu mỡ gây đầy bụng, khó tiêu, làm tăng áp lực lên cho bao tử, không tốt cho hoạt động của cuống bao tử. Người đau cuống dạ dày nên tránh gia vị chua, cay, nóng gây tăng tiết dịch vị acid khiến ổ viêm lan rộng.

Thực phẩm có tính acid cao như những loại quả chua cam, chanh, xoài, me… gây ợ hơi, ợ chua, các vết loét tổn thương nặng hơn. Đồ uống có chứa cồn, nước ngọt có gas kích thích niêm mạc bao tử gây đầy hơi, buồn nôn, khó chịu.

VI - Cách trị đau cuống, viêm cuống bao tử hiệu quả

Tùy theo trạng thái bệnh lý của mỗi người mà sẽ áp dụng cách cải thiện khác nhau. Khi các triệu chứng còn đang nhẹ nhàng, thoáng qua thì người bệnh có thể áp dụng mẹo chữa dân gian đơn giản hoặc các thuốc tân dược phổ thông.

1. Dùng mẹo dân gian chữa đau cuống bao tử

Các dược liệu dân gian bắt nguồn từ thiên nhiên chứa các hoạt chất giúp ngăn chặn axit hình thành và ổn định môi trường ở dạ dày như:

1.1 Gừng tươi

Y học cổ truyền nhận định trong củ gừng có các hoạt chất giúp kháng viêm, kháng khuẩn làm lành những viêm loét tổn thương, giảm đau. Khi gặp các vấn đề về bệnh dạ dày cũng như các bệnh về đường tiêu hóa khác, gừng tươi thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị.

Ngoài ra còn giúp thúc đẩy lưu thông khí huyết, tốt cho nhu động ruột, đẩy lùi các triệu chứng khó chịu của bệnh đau cuống dạ dày.

• Gừng ngâm cùng giấm: Gừng vườn đem rửa sạch, cạo vỏ và thái lát mỏng đem cho vào một lọ thủy tinh đậy kín, ngâm cùng với giấm. Sau khoảng 5 - 7 ngày mang ra dùng sẽ thấy cơn đau giảm đi nhanh chóng.
• Gừng, chanh, mật ong: Chọn lấy vài nhánh gừng già, ép lấy nước nguyên chất pha cùng nước chanh và mật ong. Người bệnh chắt lọc lấy phần nước uống đều đặn vào mỗi buổi sáng sẽ thấy tác dụng bất ngờ.

Ngoài ra để giảm nhanh các cơn đau cuống bao tử người bệnh pha chế nước gừng nóng, mật ong và giấm để máu huyết lưu thông, giảm đau hiệu quả.

Dùng gừng pha trà để giảm biểu hiện khó chịu tại dạ dày

1.2 Tía tô

Tía tô có những hoạt chất giúp kháng viêm, tiêu sưng, tăng miễn dịch như tanin và glucosid. Khi tiến vào cơ thể các chất làm săn se các vết viêm loét, giảm tiết dịch vị acid trong dạ dày xuống mức bình thường.

Cách thực hiện đơn giản như sau: Người bệnh chuẩn bị một nắm lá tía tô, rửa sạch, đun với nước cho đến khi sôi và dùng để uống hằng ngày.

1.3 Trầu không

Chữa đau cuống dạ dày bằng lá trầu không được các chuyên gia đánh giá cao. Chất Flavonoid từ lá trầu với đặc tính kháng khuẩn, tiêu diệt các nhân tố gây hại mang đến hiệu quả cho hoạt động tiêu hóa.

Các chất chống oxy hóa từ lá trầu giúp cân bằng độ PH làm giảm triệu chứng đau cuống bao tử như như ợ hơi, ợ chua, chướng bụng, khó tiêu, táo bón. Ngoài ra lá trầu không còn trung hòa dịch vị acid, diệt trừ các vi khuẩn, lành các vết viêm nhiễm, tổn thương trên niêm mạc.

Người bệnh chuẩn bị lá trầu không xanh, tươi rồi rửa sạch cho hết bụi bẩn. Sau đó dùng lá vò nát rồi hãm cùng với nước sôi hoặc đun sôi trực tiếp lá trầu sau đó gạn ra để uống. Ngoài ra bạn có thể đắp trực tiếp nắm lá trầu không đã được xay nhuyễn lên bụng để giảm chứng khó tiêu.

1.4 Lá mơ lông

Lá mơ lông có tính mát, vị đắng nhẹ mang lại công dụng tuyệt vời trong việc đào thải độc tố, tiêu thũng. Dùng lá ăn kèm cùng với một số món ăn khác hoặc đun nấu chế biến để cải thiện chứng đầy chướng bụng, khó tiêu, viêm đau dạ dày.

Người bệnh chuẩn bị từ 30 - 40g lá mơ lông mang đi rửa sạch cùng với nước muối loãng để loại bỏ vi khuẩn, bụi bẩn. Sau đó làm nhuyễn lá trầu bằng máy xay để thu phần nước cốt chất lượng. Người bệnh uống đều đặn trong vòng một vài ngày, uống trước bữa ăn khoảng 20 - 30 phút sẽ giúp phát huy tốt công dụng.

Lá mơ lông chứa các hoạt chất giúp khắc chế cơn đau dạ dày

2. Dùng thuốc Tây trị đau cuống bao tử

Đau cuống dạ dày ở mức độ nhẹ nhàng, người bệnh có thể nghỉ ngơi, điều chỉnh lại một số thói quen ăn uống, sinh hoạt sẽ giảm đi mau chóng. Đối với trường hợp nặng hơn cần phải dùng thuốc để loại bỏ nhanh các biểu hiện khó chịu.

• Thuốc kháng acid ức chế chu trình tăng tiết acid, trung hòa dịch vị trong dạ dày với các loại thuốc phổ biến Mylanta, Sucralfat.
• Thuốc kháng histamin H2 như Subsalicylate, Bismuth, Ranitidine giúp giảm tiết dịch vị acid, bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày, tá tràng.
• Thuốc giảm đau phù hợp với các đối tượng gặp phải cơn đau dai dẳng, âm ỉ, dữ dội cản trở đến sinh hoạt đời sống.
• Thuốc thông dụng diệt khuẩn HP gồm: Kháng sinh diệt vi khuẩn như amoxicillin, rifabutin, thuốc trung hòa dịch vị acid, bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày.

Phác đồ điều trị cần kết hợp nhiều loại thuốc kháng sinh để khỏi triệt để, thời gian cũng khá lâu đòi hỏi người bệnh cần kiên trì. Các loại thuốc có tác dụng chống viêm nhiễm, ngăn ngừa sự lây lan của các ổ viêm loét rộng ra các cơ quan lân cận khác.

Lưu ý người bệnh cần tuân theo đúng phác đồ điều trị, không tự ý dùng thuốc một cách bừa bãi sẽ gây kháng thuốc, nhờn thuốc, việc điều trị sau này gặp nhiều khó khăn.

3. Chữa đau cuống dạ dày bằng Đông y

Các phương pháp điều trị bằng mẹo dân gian, tân dược mang tính chất bổ trợ, phù hợp với bệnh khi ở giai đoạn mới chớm. Bệnh lý viêm, đau cuống bao tử bắt nguồn từ cơ địa suy yếu là bệnh mạn tính, dễ tái phát nên cần điều chỉnh cơ địa.

Do vậy việc dừng ở bước loại bỏ triệu chứng chưa hiệu quả mà cần tác động vào căn nguyên gốc rễ mới khỏi bệnh nhanh chóng. Hiện nay Đông y thế hệ 2 có các sản phẩm giúp thay đổi cơ địa người bệnh, giảm biểu hiện viêm, đau bao tử nhanh chóng.

Viên dạ dày Ngự y mật phương - Đông y thế hệ 2, sản xuất tại Nhà máy Dược phẩm Nhất Nhất có khả năng khôi phục cơ địa người bệnh. Từ đó sản phẩm mang đến hiệu quả toàn diện hơn so với các dòng Đông y thông thường khác.

• Sản phẩm trị dạ dày được bào chế từ các bài thuốc trị dạ dày trong Ngự y mật phương bí truyền của Thái y viện triều Nguyễn.
• Duy trì đều đặn giúp thay đổi từ từ cơ địa, tác động từ căn nguyên, giải quyết triệu chứng cấp tính cũng như hạn chế nguy cơ tái phát.

​​​​​​​

Viên Dạ dày giúp giảm các biểu hiện viêm cuống bao tử nhanh chóng

VII - Biện pháp phòng tránh cơn đau cuống dạ dày

Bị viêm nhiễm hay đau cuống bao tử cũng như các bệnh về bao tử, dạ dày khác cực kỳ phổ biến. Ngoài việc áp dụng các phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả, tiết kiệm thì việc ăn uống, sinh hoạt cũng đóng vai trò quan trọng.

• Ăn chậm rãi, từ tốn, nhai kỹ, không nên vừa ăn vừa nói chuyện hay làm việc. Ăn xong mọi người nên dành ra vài chục phút để nghỉ ngơi, không nên chạy nhảy hay làm những việc nặng nhọc, quá sức ngay dễ bị đau dạ dày.
• Ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, không nên ăn uống vô độ, ăn quá nhiều vào một bữa.
• Ăn đúng giờ, đủ bữa, tránh việc ăn uống thất thường.
• Dù có ngon miệng nhưng tốt nhất nên giảm thiểu các món ăn cay nóng, chiên xào nhiều dầu mỡ, bia rượu thuốc lá. Những quán ăn nơi dọc đường, phố xá cũng nên giảm thiểu, chỉ ăn uống khi cần thiết bởi đây là môi trường rất dễ lây lan vi khuẩn HP.
• Ăn uống lành mạnh, đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng và năng lượng cần thiết cho cơ thể vừa giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện thể chất lẫn tâm trạng.
• Vận động thể chất hợp lý, đều đặn tốt cho đường ruột, cơ dạ dày chắc khỏe, hoạt động trơn tru.
• Đáp ứng trọng lượng cơ thể ổn định, tránh việc dư thừa cân quá nhiều.
• Hạn chế làm quá sức, nhiều áp lực dẫn đến căng thẳng lo âu rất hại cho dạ dày.
• Đi khám sức khỏe định kỳ sớm phát hiện ra sớm và ngăn chặn luôn những triệu chứng tiềm ẩn của bệnh.

Đau cuống bao tử đang ngày càng phổ biến và ẩn chứa không ít biến chứng nguy hiểm. Vậy nên việc phát hiện nhanh triệu chứng, tìm ra chính xác nguyên nhân có ý nghĩa to lớn trong việc điều trị hiệu quả, dứt điểm.