Mất cân bằng nội tiết tố: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

I. Mất cân bằng nội tiết tố là gì?

Mất cân bằng nội tiết tố là quá trình chênh lệch nhiều hay một loại hormone nào đó trong máu, sự chênh lệch này có thể ít hoặc nhiều, dao động tuỳ vào từng giai đoạn và cơ địa người bệnh.

Vì hormone nội tiết tố ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể nên chỉ cần có sự dao động nhẹ, dù ở mặt nào đi nữa thì tác động nó để lại cũng gây phản ứng phụ lên cơ thể. 

Hormone là một chất được sản sinh ra trong hệ thống nội tiết, chúng được phân bố tại khắp các mô và cơ quan trong cơ thể để đảm nhiệm các chức năng khác nhau.

Khi nội tiết tố bị mất cân bằng, các cơ quan được nội tiết điều chỉnh cũng theo đó mà bị rối loạn. Thông thường, nội tiết tố giúp cơ thể điều chỉnh:

• Quá trình trao đổi chất.
• Nồng hộ đường huyết trong cơ thể. 
• Huyết áp. 
• Khả năng tình dục và chu kỳ sinh sản. 
• Tâm sinh lý cơ thể. 
• Sự phát triển tại các bộ phận, cơ quan. 

Trong đó, mất cân bằng về insulin, steroid, hormone tăng trưởng và adrenalin gây ảnh hưởng đến cả nam và nữ.

Nữ giới thường bị mất cân bằng về nồng độ estrogen và progesteron, còn nam giới bị mất cân bằng ở nồng độ testosterone.
 

II. Dấu hiệu (triệu chứng) mất cân bằng nội tiết tố nữ

• Chu kỳ kinh nguyệt không đều. 
• Tâm trạng thay đổi thất thường rõ rệt. 
• Bị mọc mụn mãn tính kéo dài.
• Thường xuyên mệt mỏi.
• Khô hạn. 
• Giảm ham muốn tình dục.
• Sương mù não (suy giảm trí nhớ, tiềm thức mơ hồ).
• Hay bị buồn nôn, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón. 
• Mất ngủ.
• Tăng cân hoặc cân nặng giảm mất kiểm soát. 
• Đau đầu xuất hiện đều đặn hoặc một khoảng thời gian nhất định vào mỗi tháng.
• Giòn xương, loãng xương. 
• Mô vú bị mỏng xẹp đi hoặc dày đặc lên bất thường.
• Rậm lông hoặc mọc quá nhiều lông.
• Phát ban.

Mất ngủ, giảm ham muốn là một trong những dấu hiệu của rối loạn nội tiết tố ở nữ giới

III. Nguyên nhân mất cân bằng nội tiết tố nữ

Nguyên nhân phổ biến gây mất cân bằng nội tiết tố là: Liệu pháp hormone, sử dụng thuốc, từng điều tị ung thư bằng hoá xạ trị, có khối u lành hoặc ác, căng thẳng, chấn thương, hoặc do các bệnh lý như tiểu đường, suy giáp, cường giáp, bệnh Addison … 

Dùng thuốc tránh thai

Thuốc tránh thai được sử dụng như một công cụ, một biện pháp ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, khi sử dụng lâu dài estrogen trong có trong thuốc được bổ sung liên tục vào cơ thể gây mất cân bằng với nồng độ progesterone vốn có gây mất cân bằng.

Tuổi tác

Rối loạn nội tiết hay suy giảm nội tiết thường diễn ra vào giai đoạn tiền mãn kinh hoặc mãn kinh, ở độ tuổi trung niên.

Nghiên cứu gần nhất chỉ ra rằng, nữ giới ngoài 30 có sự chênh lệch rõ rệt về nồng độ estrogen và progesterone, cụ thể là nồng độ estrogen vượt trội hơn hẳn so với progesterone. 

Bên cạnh đó, vào giai đoạn dậy thì rối loạn nội tiết tố cũng là tình trạng xảy ra phổ biến không kém. Lúc này buồng trứng phát triển, sản sinh lượng lớn estrogen để hình thành và phát triển các đặc điểm giới tính. Tuy nhiên giai đoạn này hay mất ổn định, cùng với sự thay đổi về tâm lý lứa tuổi gây ra mất cân bằng nội tiết tố nữ.

Tâm lý thay đổi

Stress, căng thẳng kéo dài là nguyên nhân khiến giảm mạnh progesterone, chênh lệch lớn so với estrogen tác động đến hoạt động của tuyến thượng thận. 

Ở mức độ nhẹ, chúng chỉ gây rối loạn tiết tố. Nhưng nếu quá trình này kéo dài, ảnh hưởng nặng thì rất có thể gây rối loạn đến tuyến yên, buồng trứng và trục não bộ. 

                                             Mất cân bằng nội tiết tố khiến phụ nữ cáu gắt, mệt mỏi, tâm sinh lý có nhiều thay đổi

Lạm dụng mỹ phẩm và thực phẩm chức năng

Xã hội phát triển đồng nghĩa với việc việc làm đẹp cũng ngày càng được chú trọng đến. Thi trường xuất hiện tràn lan các sản phẩm làm đẹp, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng với nhiều công dụng tuyệt vời khác nhau.

Tuy nhiên không phải bất cứ ai cũng hợp với số đông, sử dụng sai cách hoặc không hợp, không có sự trao đổi trước với bác sĩ chuyên khoa sẽ gây ra mất cân bằng nội tiết tố. 

Chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng

Chế độ dinh dưỡng là yếu tố ảnh hưởng từ đầu đến cuối các giai đoạn và quá trình phát triển của cơ thể. 

Để tránh gây mất cân bằng nội tiết, nữ giới nên chú ý thay đổi các thói quen ăn uống sau:

• Thói quen sử dụng đồ ăn chế biến sẵn, thực phẩm ăn nhanh, đồ cay nóng, dầu mỡ. Điều này làm tăng estrogen trong cơ thể, thậm chí gây ra hội chứng đa nang buồng trứng. 
• Ăn kiêng quá đà, ăn ít làm thiếu dinh dưỡng cần thiết để phục vụ tối đa các hoạt động trong cơ thể. Điều này không chỉ gây suy dinh dưỡng mà còn gây suy giảm nội tiết.

Môi trường sống 

Môi trường bị ô nhiễm, khói bụi ảnh hưởng rất lớn đến cơ thể. Đặc biệt các hoá chất và sản phẩm độc hại sẽ gây suy giảm nội tiết tố. 

Ảnh hưởng thai kỳ

Thai kỳ là khoảng thời gian diễn ra nhiều thay đổi trong cơ thể nhất, đặc biệt là thay đổi về hormone:

• Mất cân bằng nội tiết khi mang thai: đây là giai đoạn estrogen tăng vọt, và giảm dần sau khi sinh. Tuy nhiên ở một số trường hợp, nồng độ này lại bị thiếu hụt gây ảnh hưởng đến sự phát triển thai nhi. Mẹ bầu nên kiểm tra thường xuyên để theo dõi và đánh giá tình hình. 
• Mất cân bằng nội tiết sau sinh: Lúc này estrogen sẽ giảm đột ngột để nhường chỗ cho hormone bài tiết sữa - Prolactin. Biểu hiện rõ nhất là mất kinh nguyệt tạm thời, sau khi ngừng bú sẽ có trở lại. 
• Mất cân bằng nội tiết tố do nạo hút thai: Đây không chỉ là trường hợp đáng lên án mà còn gây rối loạn nội tiết tố. 

IV. Phương pháp duy trì cân bằng nội tiết tố nữ 

Dưới đây là một số cách giúp duy trì nội tiết tố cần bằng và ổn định mà chị em có thể tham khảo:

1. Áp dụng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh

Nếu có thể, nên sử dụng các sản phẩm chất lượng, nguồn gốc rõ ràng và không hoá chất độc hại. Vì các hoá chất trong thuốc tăng trưởng và trừ sâu ảnh hưởng rất lớn đến biến động hormone. 

Hạn chế tối đa việc sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm biến đổi gen… 

Thay vào đó bổ sung các chất béo lành mạnh, khoáng chất và vitamin… cân bằng và khoa học để sản sinh hormone có lợi, duy trì nội tiết, hạn chế được một số bệnh lý không tốt.

2. Tập thể dục thường xuyên, điều độ

Luyện tập thể dụng thể thao luôn là một giải pháp tăng cường sức khoẻ và ổn định nội tiết hiệu quả. Kết hợp với cường độ phù hợp, cơ thể tự động điều tiết và sản xuất nhiều loại hormone như : testosterone, endorphins…

Tập thể dục thường xuyên, điều đặn là một giải pháp cân bằng nội tiết tố hiệu quả

3. Ngủ đủ giấc, đúng giờ

Giấc ngủ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong bảo vệ sức khoẻ, điều hoà các cơ quan và ổn định nội tiết. Khi cơ thể được nghỉ ngơi, các cơ quan bắt đầu sản sinh ra các chất tái tạo lại và phục hồi các tổn thương, cùng các hormone có lợi. 

Stress, căng thẳng, mất ngủ kéo dài là nguyên nhân gây rối loạn các hormone nội tiết như: estrogen, prolactin, tăng trường…

Theo chuyên gia, ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày là lượng phù hợp nhất. Bên cạnh đó, mọi người nên duy trì thói quen ngủ trước 10h tối để nội tiết tố được ổn định. 

4. Bổ sung omega 3 và omega 6 từ thực phẩm tự nhiên

Nghiên cứu từ Pennsylvania nhận định rằng, omega3 và 6 khi tăng trưởng bất thường từ 10/1 đến 20/1 có nghĩa là cơ thể đang cảnh báo vấn đề rối loạn. 

Vì 2 chất omega 3 và 6 vô cùng cần thiết khi giúp cơ thể duy trì và ổn định nội tiết tố. 

Chị em có thể bổ sung 2 chất này từ cá hồi, cá thu, thịt động vật…

5. Tránh lạm dụng thuốc tránh thai

Lạm dụng hay sử dụng không đúng cách thuốc tránh thai sẽ gây rất nhiều rủi ro cho cơ thể: xuất huyết âm đạo bất thường, rối loạn huyết áp, khó thụ thai, suy giảm nội tiết…

Nên tham khảo ý kiến bác sĩ và nhận tư vấn cụ thể về liệu lượng và số lượng thuốc tránh thai có thể dùng để đảm bảo an toàn tốt nhất.

6. Sử dụng đúng sản phẩm hiệu quả

Chị em có thể tham khảo các sản phẩm bổ sung và điều hoà nội tiết tố trên thị trường để khắc phục tình trạng mất cân bằng nội tiết tố. 

Viên nội tiết nữ Ngự y mật phương được bào chế theo phương pháp và bài thuốc trong "Quốc bảo" Ngự Y Mật Phương tại nhà máy đạt chuẩn GMP-WHO, giúp hỗ trợ cân bằng nội tiết tố, bổ sung estrogen cho cơ thể. Từ đó lấy lại tuổi xuân, sắc đẹp, vóc dáng và sinh lý nữ.

Sản phẩm được bào chế theo phương pháp quý, công thức tuyệt mật dâng đến cung đình, là bí quyết giữ gìn nhan sắc, vóc dáng, sinh lý cho cả hậu cung. Sản phẩm luôn đảm bảo an toàn, lành tính với người sử dụng. HIệu quả mang lại cũng vượt trội, khác biệt rõ rệt khi không chỉ bổ sung mà còn kích thích cơ thể tự sản sinh nội tiết tự nhiên. Từ đó, cơ thể tự có khả năng duy trì và phát triển nội tiết tố trong cơ thể, không gây phụ thuộc khi sử dụng hết đợt.

5 Nhất Nhất cũng đã đưa ra các nguyên nhân, biểu hiện và cách khắc phục vấn đề mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể. Quý bạn đọc có thể chủ động tìm kiếm các thông tin và lựa chọn phương pháp phù hợp với bản thân, bảo vệ sức khỏe và sắc đẹp cơ thể.