I. Nguyên nhân gây mụn mọc quanh miệng
Theo các chuyên gia, vấn đề mụn mọc quanh miệng thường xuất phát từ một hay nhiều nguyên nhân sau đây:
1. Da dầu
Mụn nổi nhiều xung quanh miệng thường xuất hiện nhiều ở người có làn da dầu. Lúc này, tuyến bã nhờn trên da hoạt động mạnh mẽ, khiến cho lỗ chân lông bí bách, vì thế mà dầu thừa và các chất bụi bẩn khó thoát ra ngoài. Từ đó khiến cho nhiều loại vi khuẩn có điều kiện phát triển sinh sôi và làm tăng nguy cơ hình thành mụn mọc quanh miệng.
2. Vệ sinh da không sạch hoặc dùng mỹ phẩm không phù hợp
Thêm một nguyên nhân khác cũng làm cho mụn “kéo đến” xung quanh miệng đó là do không làm sạch da đúng cách, hoặc đã dùng các sản phẩm trên da không phù hợp. Việc này đã gây ra nhiều hệ lụy trên da như:
- Tắc lỗ chân lông: Nếu dùng loại mỹ phẩm không đúng với tính chất của da hoặc vệ sinh da không đúng cách thì các loại hóa chất, bụi bẩn sẽ bám dính ở các lỗ chân lông. Lâu dần, chúng sẽ là tác nhân gây mụn bọc, mụn viêm.
- Khiến da bị kích ứng: Mỹ phẩm không phù hợp, làm sạch da không đúng cách có thể khiến cho tế bào da dễ bị tổn thương. Đây là nguyên nhân khiến nhiều loại vi khuẩn có hại có thể tấn công da, tăng nguy cơ gây mụn xuất hiện xung quanh miệng.
- Làm tăng tiết dầu trên da: Việc vệ sinh da không đúng cách, hoặc dùng mỹ phẩm không đúng có thể làm cho tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, làm da đổ nhiều dầu và hình thành nên mụn vùng miệng.
3. Thay đổi nội tiết tố
Mụn hình thành xung quanh miệng có thể là mụn nội tiết, biểu hiện của hiện tượng rối loạn nội tiết tố, đặc biệt có sự tăng cao của hormone androgen. Từ đó có thể tăng sự sản xuất bã nhờn, khiến cho lỗ chân lông bị bịt kín và gây nên mụn xung quanh miệng. Các trường hợp có sự thay đổi nội tiết tố có thể bao gồm: trẻ trong độ tuổi dậy thì, chị em đến chu kỳ kinh nguyệt, phụ nữ đang mang thai, tiền mãn kinh, mãn kinh, tác dụng phụ của thuốc tránh thai, hội chứng buồng trứng đa năng…
4. Thói quen sinh hoạt không khoa học
Mụn xuất hiện xung quanh miệng có thể là do nguyên nhân sinh hoạt không điều độ, từ đó tác động đến sức đề kháng của làn da và sức khỏe tổng thể. Và điều này có thể làm tăng nguy cơ gây mụn mọc quanh miệng. Các thói quen sinh hoạt không khoa học có thể bao gồm: ăn uống thiếu lành mạnh, thức khuya, vệ sinh làn da kém, thức quá khuya, ngủ không đủ giấc, ăn nhiều món ăn nhiều dầu mỡ, đồ ngọt…
5. Dùng tay sờ nặn mụn, nặn mụn không đúng cách
Dùng tay sờ, nặn mụn sai cách đều có thể gây ra hiện tượng mụn xung quanh miệng:
- Gây tổn thương da: Việc nặn mụn sai cách có thể làm tổn thương tế bào trên da, thậm chí những tổn thương này còn để lại hoặc những hậu quả nghiêm trọng cho da.
- Tăng nguy cơ nhiễm trùng: Nặn mụn có thể làm tăng khả năng gây nhiễm trùng cho da, bởi nếu thực hiện động tác không đúng cách có thể khiến cho tế bào da bị xước. Điều này khiến cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào vết xước và làm cho da bị nhiễm trùng.
- Đẩy nhân mụn vào sâu bên trong da: Nặn mụn có thể làm cho nhân mụn bị tụt sâu vào bên trong, từ đó làm viêm tắc lỗ chân lông. Đây cũng là nguyên nhân hình thành nên mụn mới quanh miệng.
- Làm tăng sự lây lan vi khuẩn: Bàn tay là ổ chứa rất nhiều loại vi khuẩn. Khi chúng ta đưa tay lên mặt để sờ hoặc nặn mụn thì có thể làm cho vùng da quanh miệng ngày càng bị tổn thương, viêm nhiễm nặng hơn. Và do vậy, có thể gây ra tình trạng mụn mọc quanh miệng.
6. Đeo khẩu trang
Nếu đeo khẩu trang liên tục kéo dài có thể khiến cho vùng da xung quanh miệng không được thông thoáng, dẫn đến sự tăng tiết mồ hôi. Bên cạnh đó, việc đeo khẩu trang trong thời gian dài còn làm tăng sự cọ xát, làm tổn thương da. Và những yếu tố này đã làm tăng nguy cơ vi khuẩn và các loại mầm bệnh tấn công vào vùng da quanh miệng, dẫn đến hình thành mụn.
7. Stress và căng thẳng
Đây cũng là yếu tố làm tăng sự xuất hiện của mụn, khi căng thẳng thì cơ thể có thể bài tiết nhiều hormone cortisol. Từ đó làm giảm sức đề kháng của da, tăng tiết dầu nhờn trên da và hạn chế khả năng phục hồi của da. Nhân cơ hội này, vi khuẩn có thể tấn công da và gây nên hiện tượng mụn mọc ở nhiều vùng da, trong đó có khu vực xung quanh miệng.
8. Mắc bệnh lý nền
Mụn mọc quanh miệng có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể nhiễm bệnh lý liên quan đến thận, gan, tiêu hóa… Khi mắc bệnh lý này, khả năng đào thải của cơ thể kém đi, điều này dẫn đến độc tố không được loại bỏ hoàn toàn. Độc tố có thể đi khắp toàn thân, chúng tích tụ trong da và gây mụn quanh miệng.
XEM THÊM: Chế độ ăn uống cho người bị mụn nội tiết từ tư vấn của chuyên gia
II. Các dạng mụn mọc quanh miệng
Mụn mọc xung quanh miệng có thể là bất kỳ loại mụn nào:
- Mụn đầu đen: Do lỗ chân lông bị dư thừa dầu nhờn, đồng thời không khí làm oxy hóa lớp dầu này và tạo thành mụn đầu đen.
- Mụn đầu trắng: Là lớp mụn có đầu trắng hình thành ở vùng lỗ chân lông bị tắc nghẽn.
- Mụn mủ: Dạng mụn này có xu hướng nhô lên, bên trong mụn chứa đầy dịch mủ. Mụn mủ có thể bị vỡ và lan rộng ra xung quanh.
- Mụn sẩn: Là những nốt mụn sưng nhỏ, có thể đau.
- Mụn u cục: Loại mụn thường nằm ẩn sâu bên trong da, khi sờ vào thường có cảm giác đau và bề mặt rắn chắc.
III. Một số tình trạng sức khỏe khác biểu hiện dễ nhầm lẫn với mụn mọc quanh miệng
Mụn xung quanh miệng có thể bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác như:
1. Viêm da quanh miệng
Người mắc bệnh viêm da quanh miệng cũng có triệu chứng gần giống với mụn mọc quanh miệng. Viêm da quanh miệng được mô tả là một dạng nổi mẩn đỏ, sưng tấy vùng da xung quanh miệng. Người mắc bệnh viêm da quanh miệng thường có biểu hiện: da nổi mẩn đỏ, bong tróc, viêm sưng tấy.
Chưa có nhiều nghiên cứu về các nguyên nhân gây ra viêm da quanh miệng. Theo các chuyên gia, căn bệnh này có mối liên quan tới tác dụng phụ của thuốc steroid hoặc một số sản phẩm chăm sóc da (kem đánh răng, kem chống nắng, thuốc tránh thai). Không chỉ có vậy, nguyên nhân gây viêm da quanh miệng còn có thể là do rối loạn hệ miễn dịch, nội tiết tố hoặc ảnh hưởng từ yếu tố môi trường.
2. Mụn rộp hay Herpes
Đôi khi, nhiều người có thể chưa phân biệt được giữa mụn mọc quanh miệng và bệnh lý Herpes. Đây là bệnh lý với sự xuất hiện của mụn chứa đầy dịch mủ bên trong và nằm ở vị trí xung quanh miệng, chúng thường tụ tập thành từng mảng.
Mụn Herpes có thể bị vỡ ra tạo thành vảy trong vài ngày đến vài tuần. Nguyên nhân bệnh lý này là do virus herpes simplex (HSV) gây ra. Mụn rộp có thể lây lan từ người sang người thông qua con đường quan hệ tình dục không an toàn, quan hệ bằng miệng, hôn.
3. Viêm tuyến mồ hôi mủ (Acne Inversa)
Các biểu hiện của viêm tuyến mồ hôi mủ (hay còn gọi là mụn mọc ngược), người mắc bệnh lý này thường có biểu hiện như:
- Xuất hiện các nốt quanh miệng gần giống như mụn nhọt.
- Nổi cục, sờ vào thấy đau.
- Có thể gặp mụn đầu đen.
Cho tới nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác gây ra viêm tuyến mồ hôi mủ. Có một vài giả thiết cho rằng sự tăng nồng độ keratin làm tắc nghẽn nang lông, và cũng có giả thiết cho sự tắc nghẽn tuyến mồ hôi. Bên cạnh đó, có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm tuyến mồ hôi mủ như sau: di truyền, tiểu đường, hút thuốc lá, đã mắc các bệnh lý về da, viêm ruột, tác dụng phụ của thuốc (điển hình là thuốc ức chế miễn dịch).
4. Bệnh da ửng đỏ (Rosacea)
Bệnh da ửng đỏ có triệu chứng gần giống với mụn mọc quanh miệng, nhiều trường hợp mắc bệnh rosacea có biểu hiện mụn mủ và thường tập trung thành cụm. Bên cạnh đó, còn xuất hiện các biểu hiện như da nhạy cảm, ửng đỏ, có các nốt sần, khô mắt, khó chịu ở mắt… Nguyên nhân gây ra bệnh da ửng đỏ chưa được xác định rõ ràng. Các nhà nghiên cứu thấy rằng có một số yếu tố có làm tăng nguy cơ nhiễm loại bệnh này, chẳng hạn tiếp xúc quá nhiều với tia UV, do vi khuẩn gây hại, cơ thể bị viêm nhiễm, di truyền, mắc bệnh tự miễn…
Mụn xung quanh miệng có thể dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác như mụn rộp Herpes, viêm da quanh miệng...
THAM KHẢO THÊM: Rối loạn nội tiết tố nữ gây mụn ở người trưởng thành
IV. Cách phòng ngừa mụn mọc quanh miệng
Để ngăn chặn mụn mọc quanh miệng, bạn có thể áp dụng một số biện pháp như sau:
- Không sờ tay vào da mặt: Tay là bộ phận chứa nhiều loại mầm bệnh, vi khuẩn. Nếu đưa tay lên chạm vào da mặt có thể làm bít tắc lỗ chân lông, gây mụn ở quanh miệng và toàn bộ gương mặt. Vì vậy, cần hạn chế chạm tay lên da mặt để hạn chế mụn xuất hiện quanh miệng.
- Vệ sinh điện thoại: Điện thoại cũng là nơi “tích tụ” nhiều vi khuẩn, bụi bẩn và nếu tiếp xúc thường xuyên với tác nhân này có thể gây ra mụn mọc quanh miệng. Do đó, chúng ta cần thường xuyên vệ sinh điện thoại để có thể giảm bớt mụn.
- Rửa mặt ngay sau khi ra nhiều mồ hôi: Nếu da bài tiết quá nhiều mồ hôi, chúng có thể hòa lẫn với dầu nhờn còn thừa trên da và gây ra mụn mọc quanh miệng.
- Trong trường hợp, bạn sinh hoạt trong không gian nóng bức, hoặc tham gia tập luyện thể dục thể thao và ra mồ hôi quá nhiều thì nên làm sạch da mặt thường xuyên hơn.
- Tuy nhiên, không nên rửa mặt quá nhiều vì có thể kích thích tuyến dầu hoạt động mạnh mẽ và gây ra nhiều mụn mọc quanh miệng.
- Giặt khẩu trang và vỏ gối: Đây đều là những vật dụng chứa đựng nhiều loại vi khuẩn, và bụi bẩn. Hơn nữa, chúng còn thường xuyên tiếp xúc với miệng của bạn. Và vì vậy, có thể làm tăng nguy cơ mụn mọc quanh miệng.
Do vậy, bạn nên thường xuyên giặt vỏ gối và khẩu trang để tránh sự xuất hiện của mụn mọc quanh miệng.
- Tránh sử dụng mỹ phẩm nhiều quá mức: Các loại cọ trang điểm, món đồ trang điểm, hoặc thậm chí là túi đựng đồ mỹ phẩm đều tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây kích ứng da. Và điều này có thể dẫn đến nguy cơ gây mụn xung quanh miệng. Để phòng ngừa mụn, bạn nên thường xuyên vệ sinh cọ trang điểm, túi đựng đồ trang điểm. Bên cạnh đó, nên thay đổi kem nền và các sản phẩm chăm sóc da mặt trong khoảng 3-6 tháng để có thể giảm tình trạng mụn.
- Ăn uống khoa học: Mụn mọc quanh miệng có thể là do chế độ ăn uống không hợp lý gây ảnh hưởng đến nồng độ nội tiết tố. Để giảm sự xuất hiện mụn, nên hạn chế thực phẩm thiếu lành mạnh như đồ ngọt, sữa, đồ ăn chế biến sẵn, giàu carbohydrate. Thay vào đó, nên dùng các loại thực phẩm tốt cho làn da như thịt nạc, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, hoa quả.
- Bổ sung độ ẩm cần thiết: Dù da bạn thuộc loại dầu mụn, hoặc da khô thì việc dưỡng ẩm luôn cần thiết để hạn chế mụn. Vì vậy cần uống nhiều nước hàng ngày, và sử dụng các sản phẩm cung cấp độ ẩm cho làn da.
- Tẩy tế bào chết: Biện pháp này giúp lỗ chân lông được thông thoáng, tăng cường sự hình thành của tế bào da mới. Từ đó giúp hạn chế nguy cơ hình thành mụn xung quanh miệng. Nên tẩy tế bào chết 2-3 lần/ngày, nhưng không nên thực hiện quá nhiều vì có thể làm cho da bị tổn thương, làm mụn bùng phát mạnh mẽ.
- Dùng kem chống nắng: Phương pháp này giúp bảo vệ làn da tránh khỏi nguy cơ bị ánh nắng mặt trời gây hại. Từ đó ngăn chặn lỗ chân lông bị bít tắc do ảnh hưởng từ ánh nắng. Việc dùng kem chống nắng có thể giúp hạn chế mụn mọc quanh miệng.
- Rửa mặt hàng ngày với sữa rửa mặt chống mụn: Nên rửa mặt khoảng 2 lần/ngày để phòng ngừa mụn mọc quanh miệng. Đồng thời cần lựa chọn sản phẩm sữa rửa mặt có chứa thành phần chống mụn như axit alpha hydroxy, benzoyl hydroxide.
Chăm sóc da đúng cách để phòng ngừa và cải thiện tình trạng mụn mọc quanh miệng
V. Mụn mọc quanh miệng chữa trị bằng cách nào?
Khi bị mụn mọc quanh miệng, bạn có thể thay đổi chế độ sinh hoạt và chăm sóc da kỹ lưỡng hơn. Nếu như vẫn không hiệu quả, và mụn tái phát nhiều thì nên đến ngay bệnh viện hoặc phòng khám da liễu để được chữa trị.
Dựa vào nguyên nhân và tình trạng mụn mọc quanh miệng, các bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc như sau:
- Kháng sinh: Loại thuốc này giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây ra mụn, và nên dùng loại thuốc này khi tình trạng mụn do vi khuẩn diễn ra nghiêm trọng. Đối với trường hợp mụn nhẹ, có thể dùng thuốc kháng sinh bôi ngoài da.
- Liệu pháp hormone: Được áp dụng trong trường hợp mụn quanh miệng hình thành do rối loạn nội tiết tố, ví dụ như người bệnh mắc hội chứng buồng trứng đa năng.
- Isotretinoin: Đây là thuốc dùng để cải thiện tình trạng mụn, có thể dùng trong trường hợp bệnh nặng. Trong nhiều trường hợp, isotretinoin có thể kết hợp với kháng sinh để làm tăng hiệu quả chữa trị mụn mọc quanh miệng.
Bên cạnh đó, có thể dùng một số loại thuốc không kê đơn như sau:
- Retinoid: Đây là một loại dẫn xuất của vitamin A, hợp chất này có tác dụng chống viêm, ức chế sự hình thành mụn.
- Benzoyl peroxide: Dạng kem bôi tại chỗ dùng để giảm tiết bã nhờn, ngăn chặn sự tấn công của vi khuẩn gây mụn.
- Axit salicylic: Có thể sử dụng trong các trường hợp mụn đầu trắng, mụn đầu đen. Và ngoài ra, loại thuốc này còn làm giảm tắc nghẽn lỗ chân lông, giảm lượng tế bào da chết có trong nang lông.
Trên đây là những thông tin về mụn mọc quanh miệng, hy vọng rằng bạn đã có thêm nhiều kiến thức để đối phó với vấn đề da liễu này. Chúc bạn luôn có làn da khỏe đẹp và mịn màng nhé.