Rối loạn tiêu hóa: Nguyên nhân, triệu chứng & cách điều trị

I - Rối loạn tiêu hóa là gì?

Hệ tiêu hóa con người gồm rất nhiều cơ quan, bắt đầu từ miệng là nơi nhận thức ăn đến hậu môn loại bỏ các chất thải ra ngoài. Cơ quan này thực hiện quá trình biến thức ăn thành những chất có thể hấp thu qua thành tiêu hóa để vào máu, hấp thu các chất dinh dưỡng cần thiết để sử dụng cho hoạt động sống.

Hội chứng rối loạn tiêu hóa chính là tình trạng quá trình tiêu hóa thức ăn trong ống tiêu hóa bị đảo lộn và cản trở gây ra những triệu chứng không mong muốn. Rối loạn tiêu hóa được phân chia thành 2 dạng chính là rối loạn hữu cơ và rối loạn tiêu hóa chức năng.

Người bị rối loạn tiêu hóa hữu cơ là hệ thống cơ quan tiêu hóa có cấu trúc và hoạt động bất thường. Trái lại, rối loạn tiêu hóa chức năng thì mọi cơ quan vẫn tốt nhưng hoạt động không hiệu quả. Tổn thương hữu có có thể xảy ra ở vùng thực quản, ruột và dạ dày - tá tràng.

Hội chứng rối loạn tiêu hóa tác động tiêu cực đến cuộc sống

II - Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa

Hội chứng rối loạn tiêu hóa xảy ra từ những yếu tố chủ quan và khách quan của người bệnh. Căn cứ vào nguyên nhân khởi phát, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị rối loạn tiêu hóa phù hợp. Vì vậy, người bị bệnh về đường tiêu hóa do các nguyên nhân dưới đây:

1. Do mắc các bệnh lý về dạ dày

Các bệnh liên quan đến dạ dày là nguyên nhân chính dẫn đến chứng rối loạn tiêu hóa. Bệnh liên quan đến dạ dày phổ biến gồm:

• Viêm loét dạ dày tá tràng: Tình trạng này xảy ra do lớp niêm mạc bên trong dạ dày xuất hiện tổn thương. Trong khi đó lớp niêm mạc thực hiện nhiệm vụ sản xuất chất nhầy và enzyme để hỗ trợ tiêu hóa. Khi niêm mạc bị ổ loét tấn công thì chức năng tiêu hóa bị rối loạn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến người bệnh.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Hiện tượng dịch vị tiết ra bên trong dạ dày dày đẩy ngược về phía thực quản gây đau rát, khó chịu.

2. Bệnh viêm ruột thừa cấp

Tình trạng viêm ruột thừa cấp tính tác động trực tiếp đến chức năng của hệ tiêu hóa. Những cơn đau bụng quằn quại kèm theo chứng đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy,... khiến hệ tiêu hóa hoạt động vất vẻ. Nếu bệnh không điều trị kịp thời có nguy cơ nhiễm trùng phúc mạc, vỡ ruột thừa.

3. Chế độ ăn uống không hợp lý

Người bị rối loạn tiêu hóa không nên ăn những loại thực phẩm không đảm bảo an toàn vệ sinh hay những chất ảnh hưởng xấu đến đường tiêu hóa sẽ tạo điều kiện cho những vi khuẩn có hại xâm nhập từ đó làm rối loạn hệ vi sinh vật đường tiêu hóa.

Bên cạnh đó, việc ăn uống không đúng bữa, không điều độ, tất cả đều có thể là một trong những nguyên nhân gây ra rối loạn quá trình tiêu hóa.

Việc lạm dụng bia rượu cũng là một trong những nguyên nhân gây ra rối loạn tiêu hóa do những hoạt chất có trong bia rượu sẽ làm cho lượng men tiêu hóa trong ruột bị mất đi, gây mất cân bằng hệ vi sinh ở đường ruột và tổn thương niêm mạc thành ruột.

4. Do căng thẳng, stress kéo dài

Trong hệ tiêu hóa của mỗi người đều chứa Hormone Serotonin (loại hormone có ảnh hưởng đến tâm trạng). Nếu cơ thể người bệnh trong trạng thái mệt mỏi, căng thẳng kéo dài thì hormone sẽ gia tăng nhanh chóng. Việc này đồng nghĩa với hiện trạng người bệnh bị rối loạn tiêu hóa ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống.

Rối loạn tiêu hóa do căng thẳng kéo dài

5. Viêm đại tràng

Người mắc bệnh viêm đại tràng thì khả năng bị rối loạn tiêu hóa rất lớn. Những triệu chứng điển hình của viêm đại tràng như: cơ thể mệt mỏi, tiểu thường xuyên, tiêu chảy,... Các biểu hiện trên x ảy ra khiến hệ tiêu hóa hoạt động rối loạn và vất vả hơn.

III - Dấu hiệu, biểu hiện nhận biết bị rối loạn tiêu hóa

Người bị rối loạn tiêu hóa do chịu ảnh hưởng từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc phát hiện bệnh và điều trị kịp thời giúp mọi người bảo vệ sức khỏe tốt nhất. Dưới đây là các triệu chứng điểm hình của bệnh rối loạn tiêu hóa:

• Xuất hiện cơn đau bụng hoặc cảm giảm chướng bụng, bụng bị căng, khó chịu nhất là sau khi ăn xong.
• Buồn nôn và nôn.
• Ợ hơi, ợ nóng thường xuyên.
• Đau bụng âm ỉ, cơn đau có thể xảy ra ở vùng bụng trên, vùng dạ dày, vùng bụng dưới. Lúc đầu là đau nhẹ, sau đó lan rộng và nặng hơn, đặc biệt là sau khi ăn đồ cay nóng, đồ chua hoặc bị ngộ độc.
• Đại tiện khó kiểm soát: bao gồm các dấu hiệu điểm hình tiêu chảy, táo bón, thậm chí bị xen kẽ vừa tiêu chảy, vừa táo bón, đại tiện nhiều lần trong ngày.
• Chán ăn, thường có cảm giác đắng miệng, không muốn ăn uống gì cả.

Nguy hiểm hơn, khi các triệu chứng kéo dài và nặng hơn như đi ngoài có máu, phân lỏng rắn xen kẽ, sút cân nhanh… thì chứng tỏ bệnh đã khá trầm trọng.

IV - Bệnh rối loạn tiêu hóa có nguy hiểm không?

Rối loạn tiêu hóa là tình trạng bệnh phổ biến của đường tiêu hóa. Căn bệnh không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu người bệnh chủ quan, kéo dài triệu chứng dẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lý. Thậm chí bệnh không được chữa trị kịp thời, dứt điểm sẽ gây ra nhiều bệnh lý đi kèm.

Một số biến chứng nguy hiểm của rối loạn tiêu hóa như viêm đại tràng, ung thư đường ruột, nhiễm khuẩn đường ruột, ung thư trực tràng… Ngoài ra, người bệnh bị rối loạn tiêu hóa luôn ở trong trạng trạng thái mệt mỏi, khó chịu khiến chất lượng cuộc sống, công việc bị giảm sút.

Hội chứng rối loạn tiêu hóa khiến cơ thể chán ăn, sụt cân đi kèm hiện tượng mất ngủ. Cơ thể đang trong giai đoạn suy nhược nếu không nạp đủ dưỡng chất cần thiết sẽ tạo nên tác động tiêu cực đến sức khỏe.

Người mắc bệnh rối loạn tiêu hóa không nguy hiểm đến tính mạng

V - Mẹo chữa trị hội chứng rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa có thể chữa trị kịp thời nếu bệnh tình phát hiện sớn. Dưới đây 2 hướng chữa rối loạn tiêu hóa được khách hàng áp dụng và mang đến hiệu quả tích cực

1. Thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt

Rối loạn tiêu hóa hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được điều trị kịp thời và đúng đắn. Để cải thiện chức năng tiêu hóa, người bệnh nên thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt khoa học. Một số gợi ý để tránh tình trạng rối loạn tiêu hóa như:

• Ăn chín uống sôi, tuyệt đối không ăn thức ăn ôi thiu,thức ăn chế biến sẵn ngoài đường vì không đảm bảo vệ sinh.
• Hạn chế tối đa rượu, bia, đồ uống có cồn, có ga cùng với các chất kích thích khác.
• Hạn chế những thực phẩm chứa nhiều chất béo, bánh ngọt.
• Nên ăn nhiều rau xanh và hoa quả.
• Uống đủ 2 lít nước/ ngày.
• Duy trì chế độ luyện tập đúng cách và điều độ.

2. Các loại thuốc chữa rối loạn tiêu hóa

Thông thường, khi bị rối loạn tiêu hóa, phương pháp điều trị phổ biến nhất chính là sử dụng thuốc Tây y. Dưới đây là một số loại thuốc trị rối loạn tiêu hóa thường được chuyên gia chỉ định:

• Các loại Men tiêu hóa xử lý rối loạn tiêu hóa.
• Thuốc giảm đầy bụng, khó tiêu: Domperidon, Maalox, Loperamid.
• Thuốc giảm triệu chứng tiêu chảy: Oresol, Berberin.
• Các loại men vi sinh hỗ trợ cải thiện triệu chứng rối loạn tiêu hóa.
• Chú ý, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc trị rối loạn tiêu hóa nào, người bệnh cần có sự chỉ định của bác sĩ hoặc người có chuyên môn.

VI - Cách phòng ngừa bệnh rối loạn tiêu hóa kéo dài

Ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa kéo dài cần tuân thủ lối sống lành mạnh và thực hiện biện pháp hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa tối ưu. Để giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa mãn tính người bệnh cần áp dụng cách phòng tránh dưới đây:

• Thực hiện chế độ ăn uống dinh dưỡng: mỗi bữa ăn cần bổ sung trái cây, rau, protein nạc và chất béo lành mạnh. Chế độ ăn này cung cấp đủ lượng chất xơ nhằm thúc đẩy nhu động ruột, duy trì hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh.
• Bổ sung đủ nước cho cơ thể: giúp hỗ trợ tiêu hóa hợp lý và ngăn ngừa táo bón. Việc uống đủ nước giúp làm mềm phân, thúc đẩy nhu động ruột đều đặn và tạo điều kiện cho chất thải đi qua hệ thống tiêu hóa.
• Kiểm soát khẩu phần ăn hằng ngày: Mọi người nên chọn các bữa ăn nhỏ, ăn thường xuyên và dành thời gian để nhai kỹ thức ăn. Điều này giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru và giảm tải áp lực.
• Hạn chế mệt mỏi, stress kéo dài: Theo nghiên cứu, căng thẳng kéo dài tác động tiêu cực đến sức khoeer tiêu hóa. Do đó cần kiểm soát tâm trạng, ngủ đủ giấc và tham gia các hoạt động yêu thích.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì và thừa cân làm tăng nguy cơ phát triển chứng rối loạn tiêu hóa như bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) và sỏi mật.

Tuân thủ chế độ dinh dưỡng khoa học, lành mạnh

Hội chứng rối loạn tiêu hóa tác động tiêu cực đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống mỗi người. Vì vậy người bệnh cần thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý để ngăn ngừa bệnh hiệu quả. Khi nhận thấy dấu hiệu bệnh, mọi người không nên chủ quan mà cần đến các đơn vị y tế để thăm khám kịp thời.