Viêm xoang có di truyền không? Phòng bệnh như thế nào?

I. Viêm xoang là gì?

Viêm xoang là tình trạng viêm nhiễm, sưng phù nề niêm mạc lót hốc xoang - là những khoang khí nằm trong sọ mặt. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng bệnh lý này do sự tấn công của vi khuẩn, virus, phản ứng kích ứng dị ứng, nấm, ô nhiễm môi trường... Tổn thương niêm mạc xoang dẫn tới suy giảm chức năng của xoang gây ra hàng loạt các triệu chứng như tắc nghẹt mũi, đau đầu, khó thở, nặng mặt, sốt, sưng tấy khu vực quanh mắt, má, trán, chảy dịch mùi hôi tanh xuống mũi hoặc xuống họng, giảm hoặc mất khứu giác... 

Do cấu trúc hốc xoang nằm sâu trong hộp sọ nên gặp nhiều khó khăn trong điều trị, bệnh có xu hướng chuyển sang mạn tính, dễ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm tai giữa, mất khứu giác, viêm màng não, viêm dây thần kinh thị giác nếu không được chẩn đoán và chữa trị kịp thời.

Tùy theo mức độ và thời gian tiến triển bệnh, viêm xoang được chia ra thành 3 loại: Cấp tính (dưới 4 tuần), bán cấp tính (4 - 12 tuần), mạn tính (hơn 12 tuần).

II. Viêm xoang có di truyền không?

Viêm xoang là bệnh lý khá phổ biến ở nước ta thường gia tăng bùng phát mạnh vào mùa lạnh. Mặc dù là bệnh có xu hướng ngày càng phổ biến, nhưng viêm xoang lại KHÔNG DI TRUYỀN. Đây là căn bệnh bắt nguồn từ những tác động xấu của môi trường. Nếu thế hệ trước của bạn bị viêm xoang thì cũng không có khả năng di truyền cho bạn căn bệnh này. 

Đôi khi có nhiều thành viên trong cùng một gia đình bị viêm xoang khiến cho nhiều người lầm tưởng rằng viêm xoang có di truyền. Nhưng thực tế là các trường hợp nhiều người ruột thịt trong cùng một gia đình cùng mắc bệnh viêm xoang nguyên nhân là do cùng tiếp xúc, chịu tác động với điều kiện môi trường và thời tiết giống nhau.

Viêm xoang mạn tính sẽ gây ra nhiều triệu chứng khó nguy cơ gây ảnh hưởng hay các biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe. Chính vì thế mà ngay khi phát hiện thấy các dấu hiệu bệnh viêm xoang, người bệnh cần đi khám sớm và tích cực điều trị đúng cách tránh để bệnh kéo dài lâu ngày gây chuyển biến nặng, việc điều trị cũng sẽ trở nên khó khăn hơn.

Viêm xoang có di truyền không?

>>> XEM THÊM: Dấu hiệu nhận biết viêm xoang hàm & cách điều trị

II. Những bệnh lý có yếu tố di truyền gây viêm xoang 

Như phân tích ở phần trên, mặc dù bệnh viêm xoang không di truyền nhưng có một số bệnh lý có tính di truyền tạo điều kiện thuận lợi tiến triển bệnh viêm xoang, bao gồm:

1. Polyp mũi

Mắc bệnh polyp mũi là trong những yếu tố nguy cơ cao khiến bạn mắc viêm xoang mạn tính. Bệnh này là do biến thể gen di truyền ALOX15 bất hoạt dẫn tới khả năng tăng cao cả hai bệnh polyp mũi và viêm xoang mạn tính.

2. Xơ nang

Xơ nang là một trong những bệnh lý di truyền rất nguy hiểm liên quan đến đột biến hoặc lỗi hỏng gen lặn bẩm sinh CFTR. Bệnh này ảnh hưởng nhiều nhất đến hệ tiêu hóa và hệ hô hấp có thể dẫn đến các bệnh nghiêm trọng như bệnh phổi mạn tính, bệnh về gan, suy tụy và nhiễm trùng viêm xoang mạn tính.

3. Phản ứng viêm quá mức

Trong nhiều nghiên cứu đã đưa ra kết luận thụ thể gen di truyền cytokine và TNF-alpha gây phản ứng viêm gia tăng cao nguy cơ dẫn tới viêm xoang mạn tính. Khi phản ứng viêm gia tăng sẽ là gốc căn nguyên dẫn đến nhiều chứng bệnh liên quan đến viêm và nhiễm trùng.

4. Đột biến gen Serpina1 gây thiếu alpha 1 antitrypsin

Thêm một căn bệnh di truyền nữa làm gia tăng cao khả năng bị viêm xoang mạn tính đó chính là đột biến gen Serpina1. Đột biến gen này khiến cơ thể không có đủ lượng enzym alpha 1 antitrypsin cần thiết đủ để chống lại nhiễm trùng và chứng viêm.

Polyp mũi, xơ nang, đột biến gen serpina1... là những bệnh lý có yếu tố di truyền làm gia tăng nguy cơ bị viêm xoang

>>> XEM THÊM: Viêm xoang bướm có nguy hiểm không? 

III. Cách phòng ngừa bệnh viêm xoang

Việc chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa bảo vệ sức khỏe bản thân sẽ giúp bạn hạn chế được nguy cơ bị mắc bệnh viêm xoang. Dưới đây là một số cách phòng ngừa bệnh mà bạn nên lưu tâm:

1. Vệ sinh mũi họng đúng cách

Vệ sinh mũi họng là biện pháp quan trọng giúp rửa trôi bụi bẩn hoặc vi khuẩn, vi rút bám vào niêm mạc mũi xoang. Nhưng nếu vệ sinh sai cách thì lại khiến mầm bệnh di chuyển sâu vào các hốc xoang, càng khó tống đẩy ra và tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh.

Bạn nên rửa mũi bằng nước muối sinh lý hàng ngày với cách làm vệ sinh như sau: Đưa nước muối sinh lý vào một bên mũi, sau đó lấy tay đặt lên một bên cánh mũi, xì nhẹ để nước muối di chuyển sang bên phía mũi còn lại.

Vệ sinh mũi họng đúng cách phòng ngừa bệnh viêm xoang

2. Không dùng chung vật dụng cá nhân với người mắc bệnh

Dùng chung đồ dùng với người mắc bệnh viêm xoang mũi có thể làm gia tăng nguy cơ lây nhiễm viêm xoang hoặc các bệnh lý truyền nhiễm khác về mũi họng. Một số đồ vật nên hạn chế dùng chung và cần yêu cầu yếu tố sạch sẽ có thể kể đến như: Bát, đũa, cốc, chén, khẩu trang, khăn mặt…

Bên cạnh đó, để phòng ngừa viêm xoang thì người bệnh cũng cần vệ sinh các đồ vật này bằng các dung dịch sát khuẩn để tránh vi khuẩn, vi rút có cơ hội xâm nhập vào mũi xoang và gây bệnh.

3. Che miệng khi hắt hơi

Vi khuẩn, hoặc vi rút gây viêm xoang có thể sống sót trong dịch tiết từ mũi họng của người bệnh trong nhiều giờ đồng hồ. Nếu người bệnh viêm xoang không che miệng khi hắt hơi thì có thể khiến cho mầm bệnh bắn vào mũi họng của người bình thường, và điều này có thể gây bệnh cho họ.

Do vậy, kể cả khi bạn không mắc bệnh viêm xoang thì lúc ho, hắt hơi cũng cần che miệng để đảm bảo an toàn cho mọi người xung quanh.

4. Tăng cường sức đề kháng

Tăng cường sức đề kháng là biện pháp không thể thiếu được để phòng ngừa viêm xoang. Khi sức đề kháng tốt thì ngăn chặn các mầm bệnh xâm nhập từ bên ngoài, hoặc hạn chế vi khuẩn hoặc vi rút sinh sôi, phát triển và gây bệnh ngay trong niêm mạc mũi xoang. Để có sức đề kháng vượt trội thì bạn nên áp dụng một số biện pháp như sau:

4.1. Chế độ dinh dưỡng khoa học, đầy đủ

Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ và khoa học có thể giúp bạn ngăn chặn viêm xoang từ sớm. Bởi việc này sẽ giúp cơ thể có sức chống đỡ lại với các loại mầm bệnh, tác nhân gây ra viêm xoang. Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý bằng cách:

• Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, nên tiêu thụ đa dạng các nhóm thực phẩm để đảm bảo cơ thể luôn khỏe mạnh.
• Nên tăng cường ăn nhiều thực phẩm có chứa chất xơ như hoa quả tươi, rau xanh để cải thiện hệ tiêu hóa, thúc đẩy sự hấp thu dinh dưỡng. Ngoài ra, loại thực phẩm này cũng rất giàu vitamin, khoáng chất cũng góp phần tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa viêm xoang hiệu quả.
• Uống đầy đủ nước mỗi ngày, điều này giúp duy trì chuyển hóa và đào thải trong cơ thể, ngăn chặn mầm bệnh tích tụ trong cơ thể.

4.2. Tập luyện thể dục thường xuyên, đều đặn

Bạn có thể lựa chọn môn thể thao hoặc các bài tập thích hợp với sức khỏe, thể trạng của mình. Mỗi ngày, bạn nên dành ra một khoảng thời gian nhất định để rèn luyện sức khỏe, vừa giúp tăng cường sức đề kháng, vừa có thể nâng cao sức khỏe tổng thể để ngăn ngừa bệnh viêm xoang.

Duy trì tập luyện thể thao đều đặn giúp tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh

5. Đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc khi đến khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao

Đeo khẩu trang là giải pháp phòng ngừa viêm xoang quan trọng khi bạn tới những nơi có môi trường ô nhiễm (khu công nghiệp, ra ngoài đường), nhiều khói bụi hoặc nơi đông người, bệnh viện… Bạn có thể lựa chọn sử dụng các loại khẩu trang chuyên dụng, có thể lọc bỏ bụi mịn hoặc ngăn chặn hơi độc xâm nhập vào mũi miệng. Chẳng hạn như: Khẩu trang N95, KF94…

Ngoài ra, cần thường xuyên rửa sạch tay bằng các loại dung dịch sát khuẩn để tránh nguy cơ lây nhiễm nhiều loại vi khuẩn, hoặc mầm bệnh qua đường hô hấp mũi xoang dẫn tới gây ra viêm xoang.

6. Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ

Bụi bẩn, mầm bệnh bám trên các đồ vật hoặc trong không khí của nhà ở, hoặc trong không gian sinh hoạt có thể là tác nhân gây nên bệnh viêm xoang. Vì vậy, để phòng ngừa viêm xoang, viêm mũi thì bạn nên thường xuyên lau dọn nhà cửa. Hoặc giặt giũ chăn màn, lắp đặt thêm các thiết bị lọc không khí để môi trường sinh sống luôn sạch sẽ, không chứa mầm bệnh.

7. Sử dụng các loại thảo dược tác dụng phòng ngừa viêm xoang

Một số biện pháp cũng hay được dân gian áp dụng để phòng ngừa bệnh viêm xoang đó là sử dụng một số loại thảo dược, cụ thể là:

• Tinh dầu khuynh diệp, bạc hà: Cả hai loại tinh dầu đều có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây ra viêm xoang, tăng cường chức năng cho niêm mạc mũi xoang.
• Gừng: Loại dược liệu có chứa nhiều vitamin C, giúp tăng cường sức đề kháng, hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh. Sử dụng gừng thường xuyên giúp ngăn chặn bệnh viêm xoang và nâng cao sức khỏe tổng thể.
• Tía tô: Để phòng bệnh viêm xoang hiệu quả, bạn nên sử dụng tía tô. Không chỉ có vậy, loại thảo dược này còn giúp điều trị cảm mạo, phòng ngừa biến chứng viêm xoang do bệnh cảm mạo gây ra.
• Cát cánh: Có thể chống viêm, phù nề niêm mạc mũi xoang. Bạn nên dùng loại thảo dược này để phòng ngừa viêm xoang hiệu quả. Tuy nhiên, người bệnh xuất huyết dạ dày không nên sử dụng cát cánh.
• Hoàng cầm: Đây cũng là thảo dược giúp bạn không còn lo lắng về nguy cơ mắc bệnh viêm xoang. Theo nghiên cứu, hoàng cầm có khả năng kháng khuẩn, cải thiện chất lượng giấc ngủ nên có thể giúp chặn đứng viêm xoang.

Lưu ý thêm rằng khi nghi ngờ bản thân mắc phải các dấu hiệu viêm xoang thì bạn nên đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám sớm, và điều trị đúng cách để hạn chế biến chứng nguy hiểm của bệnh lý này.

Mong rằng bài viết trên đã giải đáp được thắc mắc: "Viêm xoang có di truyền không" và cung cấp tới bạn các biện pháp hữu ích để giúp phòng ngừa bệnh lý này. Hy vọng rằng bạn sẽ hạn chế nguy cơ mắc bệnh và có được một hệ hô hấp khỏe mạnh.