Gluten là gì? Tác dụng & chế độ ăn uống không có Gluten

I - Gluten là chất gì?

Gluten là chất được cấu tạo từ nhiều loại protein khác nhau nhưng chủ yếu là gliadin và glutenin. Gluten xuất hiện bên trong của các loại hạt nhưng nhiều nhất là lúa mì, yến mạch, lúa mạch.

Trong chế biến thực phẩm, gluten góp phần lớn trong việc tạo nên các món ăn ngon hấp dẫn. Gluten tạo độ dai và đàn hồi tốt giúp các món ăn như bánh mì, pizza có độ dẻo và giữ nguyên hình dạng khi chế biến. Khả năng cung cấp độ ẩm của Gluten làm giảm hiện tượng khô cứng ở món ăn và tăng hương vị hấp dẫn.

Đối với cơ thể, Gluten cung cấp protein để sữa chữa các mô, cải thiện hệ miễn dịch toàn diện. Trong gluten sở hữu lượng chất xơ nhất định giúp cải thiện nhu động ruột, hạn chế táo bón hiệu quả. Ngoài ra, gluten góp phần giảm nồng độ cholesterol xấu trong cơ thể, tránh hình thành mảng bám ở động mạch.

Mặc dù gluten có nhiều đóng góp cho sức khỏe nhưng hiện nay xu hướng lựa chọn chế độ ăn không gluten được đông đảo khách hàng áp dụng.

Nhóm thực phẩm chứa nhiều Gluten

II - Tại sao nên duy trì chế độ ăn không Gluten (Gluten free)?

Mặc dù chất Gluten mang đến nhiều công dụng cho sức khỏe tuy nhiều nhiều người lựa chọn xu hướng Gluten free. Trong khẩu phần ăn không chứa gluten giúp cải thiện sức khỏe, hỗ trợ giảm cân hiệu quả vì loại bỏ nhiều món ăn vặt.

Ngoài ra, việc tuân thủ chế độ Guten free giúp hạn chế hiện tượng viêm nhiễm ở các bệnh lý dưới đây:

Bệnh Celiac - chứng không thu nhận gluten

Celiac để nhắc đến căn bệnh đặc biệt khi cơ thể không thể thu nạp Gluten. Theo đó, miễn dịch cơ thể coi Gluten là "kẻ thù" nguy hiểm vì gây tổn thương lớp niêm mạc ở ruột, thiếu máu hoặc tăng nguy cơ mắc bệnh khác. Khi quan sát cơ thể có biểu hiện bệnh Celiac dưới đây bạn nên dùng bổ sung Gluten:

• Bụng đi đầy hơi.
• Người mệt mỏi, buồn phiền.
• Mắc chứng tiêu chảy hoặc táo bón.
• Da bị viêm nhiễm.
• Các mô ở ruột non bị thương tổn.

Vùng da bị viêm, mẩn ngứa do cơ thể dị ứng Gluten

Bệnh dị ứng với Gluten

Nhạy cảm với Gluten có nghĩa là việc cơ thể không thể tiếp nhận lúa mì. Hiện nay không có xét nghiệm chẩn đoán chính xác cơ thể dị ứng với Gluten. Tuy nhiên, các biểu hiện dị ứng sẽ tương tự với người mắc bệnh Celiac:

• Bụng đau kèm đầy hơi.
• Cơ thể mệt mỏi, người buồn phiền.
• Mắc bệnh tiêu chảy.

Người phản ứng với lúa mì

Chế độ ăn không Gluten có hạn chế bệnh cho các đối tượng bị kích ứng với lúa mì. Đối với người bị phản ứng với lúa mì thì chức năng miễn dịch coi chung là chất kích ứng nghiêm trọng.

Nếu cơ thể ăn hoặc hít phải lúa mì dễ tiết ra histamin - chất có liên quan trực tiếp tới hiện tượng dị ứng, viêm nhiễm hoặc sốc phản vệ. Tuy nhiên người dị ứng với lúa mì vẫn có thể sử dụng sản phẩm chứa Gluten như lúa mạch, lúa mạch đen.

Hội chứng ruột kích thích

Chế độ ăn uống không Gluten còn giúp mọi người hạn chế bệnh liên quan đến tiêu hóa. Thói quen ăn uống không Gluten hạn chế đầy hơi, kích thích niêm mạc dạ dày từ đó vận hành chức năng đường ruột hiệu quả.

Chế độ ăn không Gluten hạn chế hội chứng ruột kích thích

III - Gợi ý nhóm thực phẩm không chứa Gluten tự nhiên nên dùng

Chế độ ăn không có Gluten được mọi người hướng đến để bảo vệ sức khỏe và phòng tránh bệnh. Vì thể để tạo nên chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh thì bạn cần ưu tiên nhóm thực phẩm dưới đây:

1. Đậu gà

Đậu gà là loại hạt giàu dưỡng chất, chế biến đa dạng nhưng không có gluten. Loại đậu này chứa nhiều dưỡng chất quan trọng như: protein, vitamin, khoáng chất, chất xơ… Lựa chọn đậu gà trong thực đơn của bạn còn có thể hạn chế khả năng mắc các bệnh nguy hiểm như: bệnh tim, bệnh tiểu đường, ung thư…

Ngoài ra, đậu gà là nguyên liệu giúp gia tăng vi chất có lợi như: mangan, magie, kẽm, đồng và một số vitamin B khác như thiamine và vitamin B-6. Bạn có thể sử dụng bột đậu gà để thay thế nguyên liệu nướng (bánh mì hoặc bánh pizza).

2. Khoai tây

Khoai tây là loại thực phẩm chứa tinh bột lành mạnh mà người muốn thực hành chế độ ăn không Gluten cần lưu ý. Đây là một nguyên liệu có nhiều dinh dưỡng, dễ chế biến và có giá thành hợp lý.

Thực tế cho thấy, trong khoai tây có lượng Kali cao gấp 2 lần so với chuối, khoai tây chứa tinh bột hấp thụ chậm và có lợi cho sức khoẻ đường ruột của người sử dụng.

Khoai tây là nhóm củ không chứa Gluten mà người bệnh nên dùng

3. Khoai lang

Cũng giống như khoai tây, khoai lang thuộc nhóm thực phẩm không chứa gluten tự nhiên. Trong khoai lang sở hữu lượng lớn vitamin A, chất xơ và một lượng kali cần thiết cho cơ thể.

Dạng carbs có trong khoai lang là carbs phức tạp, có lợi cho cơ thể vì khối lượng đường cần tốn nhiều thời gian để loại bỏ. Đồng nghĩa với việc cơ thể sẽ nhận được một khối lượng thấp hơn các loại đường khác đi vào theo một tốc độ ổn định trong suốt cả ngày.

4. Súp lơ

Súp lơ là loại rau sở hữu nồng độ phytochemical cao cùng nhóm chất thiết yếu như: carotenoid, chất xơ, hợp chất phenolic.

Súp lơ được xếp trong nhóm thực phẩm không có Gluten mà còn sở hữu nhiều vitamin C, vitamin B, canxi và magie… Đây là một loại rau củ được ưa thích và dễ tạo nên nhiều món ăn ngon, chất lượng.

5. Ngô

Ngô là một loại thực phẩm công nghiệp không chứa gluten mà chủ yếu làchất xơ và protein cần thiết. Nếu áp dụng chế độ ăn không Gluten bạn có thể chọn những loại bánh được làm bằng bột ngô hoặc bột bắp luộc.

Ngô dễ dàng chế biến để tạo nên các món ăn thơm ngon, giàu dưỡng chất

6. Hạt dẻ cười

Hạt dẻ cười là nhóm hạt không chứa gluten mà còn là loại thức ăn nhẹ có lượng calo thấp nhất, ít chất béo. Hạt dẻ cười được sử dụng nhiều làm món ăn vặt hay nhâm nhi ngày Tết. Tuy nhiên, bạn cũng có thể dùng hạt dẻ cười phối hợp với rau, sữa chua để có món ăn ngon và bổ dưỡng.

7. Pho mai Cheddar

Phô mai cheddar là một thực phẩm tốt cho sức khoẻ, cung cấp canxi và protein trong thực đơn của bạn. Loại phô mai này có hàm lượng carbohydrate tương đối thấp, chính vì thế đây là lựa chọn tuyệt vời cho những người muốn sử dụng thực phẩm ít carb và có thể giúp ngăn ngừa sâu răng.

Một điều quan trọng rằng Gluten có thể được tìm thấy trong tất cả các loại thực phẩm chế biến công nghiệp. Nếu áp dụng chế độ ăn không chứa Gluten, bạn chỉ nên lựa chọn những thực phẩm có thành phần ít Gluten nhất có thể. Hy vọng bài viết đã giúp mọi người nhận biết và phân biệt vấn đề Gluten free và Gluten là gì chi tiết nhất.