Biểu hiện viêm xoang ở trẻ em: Cách chữa trị & phòng ngừa

I. Nguyên nhân gây viêm xoang ở trẻ em

Nhiều người nhầm lẫn cho rằng bệnh viêm xoang chỉ xảy ra ở người lớn, tuy nhiên đây cũng là bệnh hay bắt gặp ở trẻ em. Do trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, sức đề kháng kém hơn so với người lớn chính vì thế mà trẻ thường dễ bị virus, vi khuẩn tấn công dẫn đến tổn thương niêm mạc xoang, viêm xoang.

Theo số liệu thống kê từ bệnh viện Tai - Mũi - Họng Trung Ương thì tỷ lệ trẻ em mắc viêm xoang mũi chiếm 1,7% trên tổng số bệnh nhân khám tại bệnh viện này. Đây là con số khá cao.

Để có thể xác định đúng được phương pháp điều trị và phòng ngừa bệnh viêm xoang cho trẻ thì một trong những yếu tố quan trọng cần nắm được đó chính là nguyên nhân gây ra bệnh viêm xoang.

Do hệ miễn dịch của trẻ nhỏ còn yếu, chưa hoàn thiện nên rất dễ bị mắc viêm xoang khi tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ

Viêm xoang ở trẻ em có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, phổ biến nhất là cơ địa dị ứng, bị vi khuẩn, virus và nấm tấn công. Khi gặp các yếu tố thuận lợi, bệnh viêm xoang bùng phát và hình thành các đợt viêm xoang cấp tính, nếu không chữa trị triệt để, kịp thời thì sẽ chuyển sang bệnh viêm xoang mạn tính. Cụ thể như sau:

1. Nhiễm khuẩn đường hô hấp

Vì họng và mũi thông với nhau, nên khi trẻ bị mắc các bệnh lý họng cấp như viêm họng, viêm VA, viêm Amidan, viêm tai giữa… vi khuẩn và virus sẽ đi theo đường tai mũi họng lây lan đến các xoang và gây ra các ổ viêm nhiễm tại đây, từ đó hình thành bệnh viêm xoang. 

2. Cơ thể bị nhiễm không khí lạnh 

Ở trẻ nhỏ, hệ thống lông chuyển rất dễ bị suy giảm khi tiếp xúc với không khí lạnh, khô vào mùa đông hoặc ở trong môi trường điều hoà quá lâu. Khi hít không khí khô lạnh, điều tiết nhiều dịch nhầy trong mũi sẽ tạo môi trường thuận lợi cho virus, vi khuẩn, nấm xâm nhập dễ dàng và gây nhiễm trùng tại các hốc xoang. Cơ thể bị nhiễm lạnh là một trong những nguyên nhân gây viêm xoang cấp ở trẻ em.

3. Trẻ tiếp xúc thường xuyên với không khí ô nhiễm 

Môi trường sống ngày càng ô nhiễm, không khí ô nhiễm bởi bụi mịn, hoá chất có hại… vi trùng nhiễm khuẩn thứ phát trong không khí có điều kiện thuận lợi thâm nhập vào cơ thể. Đặc biệt là ở trẻ nhỏ, hệ thống miễn dịch chưa hoàn toàn phát triển đầy đủ và khỏe mạnh như người trường thành. Tiếp xúc thường xuyên với không khí ô nhiễm là yếu tố nguy cơ cao dẫn đến các biểu hiện viêm xoang ở trẻ em.

4. Dị hình mũi bẩm sinh, cấu trúc hốc mũi bất thường

Khi bị dị hình mũi bẩm sinh hay có cấu trúc hốc mũi bất thường (u mũi, polyp mũi), bé sẽ bị tắc nghẽn cơ học, quá trình trao đổi khí giữa các xoang cũng thay đổi, tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus phát triển trong hệ thống xoang.

5. Mắc một trong các bệnh lý dễ tiến triển thành viêm xoang

Khi mắc một trong các bệnh lý dưới đây, nếu không được tầm soát và xử lý kịp thời sẽ rất dễ tiến triển thành viêm xoang:

• Viêm mũi dị ứng: Dịch mũi của trẻ chảy thường xuyên, thở khò khè gây ảnh hưởng nhiều đến đường hô hấp…
• Hen: Hen phế quản là bệnh lý gần tiến triển với viêm xoang nhất. Cơn hen khiến trẻ co thắt, thở khó từng cơn.
• Viêm đường hô hấp trên: Trẻ bị sốt nhẹ, nghẹt mũi, sổ mũi, ho…
• Cấu trúc mũi gặp bất thường: Vẹo vách ngăn mũi, VA vòi…
• Suy giảm miễn dịch: Thường gặp ở trẻ em bị sinh non, có ba mẹ bị rối loạn miễn dịch hoặc mắc HIV/AIDS…

Cơ thể bị nhiễm lạnh là một trong những nguyên nhân gây viêm xoang cấp ở trẻ em

II. Biểu hiện viêm xoang ở trẻ em

Viêm xoang ở trẻ em chia theo thời gian chuyển biến của bệnh được phân thành 3 loại như sau:

• Viêm xoang trẻ em cấp tính: Bệnh tiến triển và kết thúc không quá 4 tuần.
• Viêm xoang trẻ em bán cấp tính: Thời gian bệnh diễn ra trong vòng từ 4 - 8 tuần.
• Viêm xoang trẻ em mạn tính: Bệnh diễn ra trong vòng 8 - 12 tuần hoặc hơn.

Như đã đề cập ở trên trẻ em nằm trong nhóm đối tượng dễ bị mắc viêm xoang. Một trong những lý do căn nguyên chính là bởi hệ thống xoang của trẻ chưa được hoàn thiện như người trưởng thành nên dễ bị mắc bệnh hơn, theo đó các biểu hiện viêm xoang ở trẻ em cũng có những khác biệt so với người lớn: Ở trẻ sơ sinh, khi mới chào đời hệ thống xoang của trẻ chưa hoàn thiện đầy đủ. Lúc mới đẻ, trẻ chỉ có xoang sàng nằm ở vùng hốc mũi, giữa hai bên mắt và ngay dưới trán. Dần dần khi trẻ lớn lên, xoang hàm mới bắt đầu xuất hiện (thường là giai đoạn 3 đến 4 tuổi). Sau khi lên 7 - 8 tuổi xoang bướm và xoang trán mới hình thành. Ngoài ra, trẻ em cũng có kích thước hệ thống xoang nhỏ hơn rất nhiều so với người lớn nên các triệu chứng viêm xoang ở trẻ em cũng không rõ rệt như người lớn. Các biểu hiện viêm xoang ở trẻ em cũng dễ bị nhầm sang bệnh viêm đường hô hấp cấp do có những triệu chứng thể hiện ra bên ngoài khá giống nhau.

Chẩn đoán viêm xoang ở trẻ em thường dựa vào phương pháp chính là thăm khám lâm sàng.

Bên cạnh đó thì ba mẹ có thể nghi ngờ trẻ bị viêm xoang khi có các biểu hiện sau: Sau giai đoạn viêm đường hô hấp mà trẻ vẫn còn các triệu chứng như sốt nhẹ, chảy nước mũi có màu xanh đặc hoặc dịch mũi màu vàng, dịch mũi có mùi hôi, ngủ ngáy, quấy khóc, dễ nôn trớ… Hoặc ở trẻ lớn hơn hay than phiền vì bị đau đầu, nặng nhức vùng mặt, phù mắt hoặc đau răng thì nên cho trẻ đi khám để được chẩn đoán chi tiết.

Thêm nữa, vì trẻ còn nhỏ nên chưa có khả năng nêu rõ được vấn đề mình đang gặp phải và không dễ giải thích được cho cha mẹ hiểu. Điều này cũng gây trở ngại rất lớn trong việc kiểm soát và phát hiện sớm bệnh viêm xoang ở trẻ em. 

Sốt nhẹ, chảy nước mũi màu xanh, vàng... là các biểu hiện của viêm xoang ở trẻ em

>>> XEM THÊM: Những loại tinh dầu trị viêm xoang tốt nhất hiện nay

III. Những biến chứng nguy hiểm của viêm xoang trẻ em

Nếu để lâu dài, không kịp thời điều trị viêm xoang ở trẻ em, bệnh sẽ trở nặng và rất dễ chuyển thành các biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe như:

• Viêm tấy ổ mắt, viêm túi lệ, viêm dây thần kinh thị giác.
• Viêm tai giữa, viêm họng mạn tính, polyp mũi. 
• Viêm màng não, áp xe não…
• Hen suyễn, viêm phế quản mạn tính, đầu đau nhức dai dẳng. 
• Viêm tắc tĩnh mạch hang, viêm tủy xương…

Chính vì thế mà khi nhận thấy các dấu hiệu biểu hiện viêm xoang ở trẻ em, cha mẹ cần có sự quan tâm chăm sóc can thiệp kịp thời với trẻ để tránh bệnh chuyển biến nặng và để lại những hậu quả không mong muốn.

IV. Cách điều trị và phòng ngừa viêm xoang ở trẻ nhỏ

Do biểu hiện viêm xoang ở trẻ em không rõ nét và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh đường hô hấp khác, chính vì thế mà bố mẹ trẻ không nên chủ quan mà nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị sớm khi trẻ chớm có các triệu chứng mắc bệnh.

1. Biện pháp phòng ngừa viêm xoang ở trẻ em

1.1. Bảo vệ đường hô hấp của trẻ

Để đề phòng các bệnh về đường hô hấp, cũng là phòng ngừa viêm xoang thì ba mẹ nên:

• Luôn nhớ đeo cho bé khẩu trang khi đi ra ngoài để hạn chế tiếp xúc với không khí ô nhiễm, khói bụi...
• Bảo vệ trẻ, để trẻ hạn chế tiếp xúc với những đối tượng mắc các bệnh lý viêm đường hô hấp. 
• Dạy cho trẻ cách súc họng, đánh răng, rửa tay trước khi ăn, sau khi đi từ bên ngoài về hoặc tiếp xúc với người bệnh…
• Giữ gìn nhà cửa sạch sẽ, thoáng khí, hạn chế dùng điều hoà hoặc nuôi động vật. 
• Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý, nước muối ấm đúng cách cho trẻ tối đa tuần 2 lần.

Bảo vệ hệ hô hấp của trẻ nhỏ trước các tác nhân gây bệnh

1.2. Để trẻ tránh xa các tác nhân gây dị ứng, viêm đường hô hấp

Khi trẻ có biểu hiện của bệnh, cần hạn chế bé tiếp xúc với các tác nhân dị ứng như khói thuốc, phấn hoa, hương liệu nồng, bụi bẩn, lông động vật…

1.3. Điều trị tận gốc, triệt để bệnh hô hấp, viêm mũi, cảm lạnh ngăn chặn tiến triển thành viêm xoang

Cảm lạnh, viêm mũi… nếu để kéo dài hoàn toàn không có lợi cho trẻ. Vì vậy cách tốt nhất nếu không thấy các bệnh lý tiến triển, hay lập tức đưa trẻ đi khám tại các cơ sở y tế. Cha mẹ không nên tự ý mua và sử dụng thuốc bên ngoại, hoặc không được tự ý ngưng thuốc điều trị khi chưa hết liều lượng hoặc chỉ định của bác sĩ.

2. Cách chữa viêm xoang cho trẻ em

2.1. Mẹo dân gian giảm triệu chứng viêm xoang cấp ở trẻ nhỏ 

Các phương pháp dân gian có tác dụng giảm triệu chứng khó chịu của viêm xoang cấp tính ở trẻ nhỏ:

• Xông mũi họng với tinh dầu

Các loại tinh dầu như tràm, bạc hà, sả chanh… đều có tác dụng tuyệt vời trong việc hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp. Ba mẹ có thể xông mũi cho trẻ bằng cách nhỏ 1 - 2 giọt tinh dầu vào bát nước ấm và xông mũi trẻ trong thời gian từ 10-15 phút.

Hoặc sử dụng máy khuếch tán tinh dầu trong không khí bằng cách nhỏ vài giọt tinh dầu là được.

*/ Lưu ý chỉ nên áp dụng với trẻ trên 2 tuổi và khi áp dụng cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ.

• Rửa mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý

*/ Những phương pháp chữa viêm xoang tại nhà này chỉ có công dụng hỗ trợ điều trị bệnh và giảm nhẹ được triệu chứng trong trường hợp viêm xoang trẻ em ở giai đoạn cấp tính, không thể thay thế thuốc điều trị để chữa khỏi bệnh dứt điểm và tận gốc.

Rửa mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý hỗ trợ diệt vi khuẩn viêm mũi xoang

2.2. Chữa viêm xoang cho trẻ bằng thuốc 

Khi điều trị viêm xoang ở trẻ em, bác sĩ có thể sẽ kê đơn thuốc gồm các loại kháng sinh, chống viêm, chống dị ứng, xịt mũi… để làm giảm nhanh các triệu chứng lâm sàng của bệnh. Tuy nhiên, một số loại thuốc điều trị xoang cần được cẩn thận khi sử dụng để tránh tác dụng phụ không đáng có. 

Khi sử dụng thuốc điều trị viêm xoang cho trẻ, cần tuân thủ nghiêm túc theo chỉ định bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý mua, tự ý sử dụng hoặc tự ý ngưng khi chưa hết liều chỉ định. 

Bên cạnh đó, thuốc Tây y chỉ có khả năng làm điều trị các triệu chứng lâm sàng mà hoàn toàn không thể điều trị tận gốc bệnh. Nếu lạm dụng thuốc, bệnh thậm chí không khỏi mà còn ngày càng nặng thêm. 

Theo Ngự y mật phương, nguyên nhân thực sự gây viêm xoang là do cơ địa. Vì vậy chìa khoá để xử lý hiệu quả bệnh lý viêm xoang là phải tác động vào thay đổi cơ địa, dần dần thay đổi cơ địa yếu kém thành khỏe mạnh giống người bình thường, không còn quá mẫn cảm với các yếu tố dị ứng gây viêm xoang nữa, giảm khả năng bệnh tái phát.

Viên xoang Ngự Y Mật Phương - Đông Y Thế Hệ 2, sản phẩm dành do người bệnh xoang duy nhất được nghiên cứu và sản xuất theo phương thuốc "quốc bảo" y học cung đình Huế, tại nhà máy Dược phẩm Nhất Nhất. Nhờ cơ chế toàn diện nhất, kết hợp giữa cả khắc phục triệu chứng và khôi phục thể trạng, sản phẩm không chỉ giúp giảm các triệu chứng khó chịu của bệnh như nghẹt mũi, chảy mũi, phù nề, sưng đỏ… mà còn khôi phục và tăng cường chức năng tự bảo vệ ở mũi, tác động tới cả cơ địa người bệnh, từ đó hạn chế được nguy cơ bệnh tái phát trong một thời gian dài.

Viêm xoang ở trẻ nhỏ rất khó tầm soát và xử lý, đặc biệt rất dễ biến chứng sang các bệnh lý nguy hiểm khác. Trong khi đó, nếu lạm dụng thuốc sẽ khiến cơ thể trẻ còn nhỏ đã có hiện tượng kháng thuốc, nhờn thuốc… Vì vậy cha mẹ hãy luôn theo dõi sức khỏe của bé để sớm phát hiện được các biểu hiện viêm xoang ở trẻ em, từ đó có được các phương pháp chữa trị xử lý kịp thời nhé!