I - Chế độ ăn uống tác động tới chứng đau, viêm khớp gối thế nào?
Ở những người đang bị đau hoặc viêm khớp gối, chế độ ăn uống có ảnh hưởng khá lớn tới tình trạng bệnh cũng như thời gian phục hồi, nếu ăn uống vô tội vạ thì cơn đau sẽ ngày càng nghiêm trọng, ngược lại một chế độ ăn uống khoa học sẽ giúp nhanh chóng thoát khỏi cơn đau. Cụ thể như sau:
- Khả năng gây viêm: Các cơn đau đầu gối liên quan rất nhiều tới vấn đề viêm nhiễm bên trong khớp gối. Có một số loại thực phẩm sẽ làm gia tăng khả năng bị viêm nhiễm, ví dụ: đồ chiên rán, đồ đóng hộp, đồ ăn nhiều đường... Ngược lại cũng rất nhiều loại cung cấp các dưỡng chất chống viêm như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, omega 3...
- Kiểm soát cân nặng: Đầu gối là nơi chịu tải trọng của cơ thể, do đó nếu cân nặng quá lớn sẽ khiến khớp gối phải chịu nhiều áp lực hơn, cơn đau sẽ khó và lâu hồi phục. Mà cân nặng sẽ liên quan tới chế độ ăn uống ra sao, nếu ăn nhiều thực phẩm dầu mỡ hoặc ăn quá nhiều thì đương nhiên sẽ tương đối khó để có mức cân nặng hợp lý.
- Khả năng chống oxy hóa: Nhiều loại thực phẩm sẽ giúp tăng cường khả năng chống oxy hóa của cơ thể. Chúng sẽ giúp trung hòa các phân tử có hại (gốc tự do), tác nhân gây ra tổn thương mô, viêm nhiễm khớp, làm hỏng sụn hoặc dịch khớp.
- Khả năng giữ nước: Nếu cơ thể đảm bảo được quá trình giữ nước tốt sẽ giúp dịch khớp luôn được bôi trơn, đảm bảo khả năng vận chuyển dinh dưỡng, điều hòa nhiệt độ cơ thể... từ đó giúp bảo vệ khớp gối tốt hơn và giảm áp lực gối phải gánh chịu.
II - Viêm, đau khớp gối nên ăn gì?
Để cải thiện tình trạng viêm đau khớp gối bạn có thể bổ sung những loại thức ăn dưới đây vào thực đơn hàng ngày:
1. Thực phẩm giàu canxi
Ăn gì tốt cho khớp gối? Canxi là thành phần chính cấu tạo nên xương người, do đó bổ sung các loại thực phẩm chứa nhiều canxi là cách tốt nhất để nâng cao sức khỏe tổng thể của xương khớp nói chung và khớp đầu gối nói riêng. Những nguồn bổ sung canxi bạn có thể tham khảo bao gồm:
- Nước hầm xương: Trong nước hầm xương chứa nhiều chất có lợi cho xương khớp như canxi, glucosamin, acid amin. Ngoài ra, trong quá trình hầm xương chất gelatin được hình thành, đây là chất có cấu tạo tương tự collagen một trong những thành phần chủ yếu cấu tạo nên xương.
- Các loại cá có xương (cá hồi, cá ngừ, cá mòi...).
- Các sản phẩm từ sữa: sữa tươi, sữa chua, phomai...
- Rau cải xoăn, rau bina, đậu xanh, đậu lăng.
- Hạt hạnh nhân, hạt chia, hạt mè.
- Đậu phụ, ngũ cốc.
XEM THÊM: Chứng đau khớp gối ở người già
2. Thực phẩm giàu Omega 3
Omega 3 là dưỡng chất cung cấp khả năng chống viêm rất tốt, do đó sẽ góp phần giảm thiểu cơn đau gối hiệu quả. Không những vậy Omega 3 cũng được chứng minh giúp tăng cường khả năng bôi trơn dịch khớp tốt. Bạn có thể bổ sung Omega 3 thông qua các loại thực phẩm sau:
- Các loại cá như: cá hồi, cá thu, cá mòi, cá trích, cá cơm.
- Tảo biển, dầu tảo biển.
- Hạt lanh, hạt chia, quả hạch, quả óc chó.
- Các sản phẩm chức năng bổ sung Omega 3.
3. Thực phẩm giàu vitamin D
Vitamin D được chứng minh là rất có lợi cho khả năng hấp thụ canxi của cơ thể, hỗ trợ duy trì xương chắc khỏe. Nếu hàm lượng vitamin D trong cơ thể không đủ có thể khiến xương không đủ khỏe, từ đó góp phần gây đau khớp. Ngoài ra vitamin D cũng hỗ trợ điều chỉnh hệ thống miễn dịch và giảm viêm nhiễm tốt. Dưới đây là một số nguồn để bổ sung vitamin D:
- Các loại cá.
- Nấm.
- Lòng đỏ trứng gà.
- Phô mai.
- Đậu phụ.
- Hàu, tôm.
- Dầu gan cá, gan bò.
ĐỌC NGAY: Khớp gối kêu lục cục và đau là hiện tượng gì?
4. Rau củ, trái cây
Rất nhiều loại trái cây cung cấp nhiều chất dinh dưỡng, chất chống oxy hóa và các hợp chất chống viêm, từ đó giúp giảm khả năng viêm nhiễm ở khớp gối. Ngoài ra người đau khớp gối ăn nhiều rau xanh và trái cây cũng là biện pháp kiểm soát cân nặng rất hữu hiệu. Những loại rau và trái cây bạn nên sử dụng gồm:
- Các loại Quả mọng: Việt quất, dâu tây, quả mâm xôi (những loại quả này rất giàu chất chống oxy hóa anthocyanin giúp chống viêm).
- Nghệ: nhiều curcumin giúp chống viêm tốt.
- Các loại rau lá xanh: rau bina, cải xoăn, bông cải xanh và củ cải (chứa nhiều vitamin và khoáng chất rất quan trọng đối với sức khỏe của xương).
- Trái cây họ cam quýt: Cam, chanh, bưởi (rất giàu vitamin C).
- Gừng.
- Dứa (chứa bromelain, một loại enzyme có tác dụng chống viêm).
- Quả anh đào.
- Khoai lang.
- Hành tây.
5. Thực phẩm giàu Magie
Nhiều nhà khoa học đã nghiên cứu và chỉ ra rằng Magie có thể có lợi cho người bị viêm đau khớp gối, bởi magie giúp thư giãn cơ bắp nên giảm khả năng bị chuột rút hay co thắt cơ, mà đây cũng là một trong các lý do có thể gây ra chứng đau khớp gối. Do đó bạn có thể bổ sung thêm magie qua các loại thực phẩm sau:
- Cá hồi, cá thu và cá bơn.
- Hạnh nhân, hạt điều, hạt bí ngô, hạt hướng dương.
- Gạo lứt, yến mạch.
- Các loại rau xanh.
- Đậu đen, đậu xanh, đậu lăng.
- Bơ.
- Sản phẩm từ sữa.
- Sôcôla đen.
- Chuối.
- Đậu phụ.
6. Thực phẩm nhiều collagen
Collagen là dưỡng chất rất quan trọng cho nhiều mô của cơ thể như da, xương, sụn, gân. Tuy các nghiên cứu chưa khẳng định rõ sự hiệu quả rõ ràng của collagen với chứng đau viêm khớp gối, nhưng đây là nguồn thực phẩm bạn cũng nên bổ sung.
- Nước hầm xương.
- Các loại cá.
- Da gà.
- Lòng trắng trứng.
- Trái cây có múi: cam, chanh, bưởi, dâu tây...
- Ớt chuông.
- Tỏi.
- Các loại đậu.
THAM KHẢO: Những mẹo giảm đau khớp gối tại nhà
III - Bị đau, viêm khớp gối nên kiêng ăn gì?
Những ai bị viêm đau khớp gối cần kiêng ăn những thực phẩm dưới đây để tránh tình trạng bệnh nặng thêm:
1. Đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhanh
Các loại đồ ăn nhanh chưa bao giờ được đánh giá là tốt cho sức khỏe, và với người bị viêm đau khớp gối thì chúng sẽ ảnh hưởng thông qua khả năng gây viêm nhiễm và gây tăng cân. Những loại thực phẩm nên kiêng phổ biến nhất gồm:
- Bánh mì kẹp thịt, khoai tây chiên.
- Pizza, xúc xích, gà rán.
- Thịt nguội, Mì ăn liền.
- Bim bim, nước ngọt...
2. Thực phẩm nhiều đường
Theo một số nghiên cứu, đường là tác nhân gây kích thích giải phóng các tế bào gây viêm, tăng mức acid uric và gây tăng cân từ đó ảnh hưởng tới hệ xương khớp. Nên hạn chế đồ ngọt đặc biệt là những đồ ngọt làm từ tinh bột như bánh mì, bánh ngọt... vì những thực phẩm này làm tình trạng viêm trầm trọng hơn.
3. Axit béo Omega 6
Nếu omega 3 có lợi cho những ai bị viêm khớp thì omega 6 lại ngược lại vì axit này có thể sẽ chuyển hóa thành các chất gây viêm, đặc biệt là axit arachidonic. Ngoài ra nếu tiêu thụ quá nhiều omega 6 sẽ có thể gây mất cân bằng với omega 3, từ đó làm gia tăng nguy cơ chứng viêm và đau khớp gối. Tuy nhiên bạn vẫn có thể sử dụng cân bằng giữa omega 3 và omega 6 thì vẫn không gây ảnh hưởng cho khớp gối. Omega 6 có nhiều trong dầu thực vật như dầu hướng dương, dầu ngô…
4. Các đồ ăn uống nhiều muối
Đặc tính hút nước từ trong tế bào ra ngoài của muối sẽ làm nặng thêm tình trạng viêm, đau. Ăn nhiều muối cũng là nguyên nhân làm các khớp sưng to lên. Vậy nên trong quá trình chế biến thức ăn hãy bỏ ít muối lại, ngoài ra bạn cũng cần hạn chế ăn đồ hộp, đồ ăn chế biến sẵn vì có chứa hàm lượng muối cao.
5. Các loại thịt đỏ
Tuy chưa có đủ bằng chứng cho thấy thịt đỏ gây hại cho khớp gối, nhưng các nhà khoa học giải thích rằng các loại thịt đỏ khi nấu ở nhiệt độ cao sẽ sản sinh ra các chất gây viêm. Ngoài ra các loại thịt đỏ có hàm lượng chất béo bão hòa cao hơn so với thịt trắng, các loại chất béo này cũng có thể tăng phản ứng viêm. Một số loại thịt đỏ được dùng nhiều gồm có thịt bò, thịt cừu...
6. Chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa
Các loại chất béo bão hòa hay chất béo chuyển hóa thường làm tăng mức cholesterol LDL trong máu, nguyên nhân gây viêm và tích tụ mảng bám động mạch. Thậm chí các loại chất béo chuyển hóa còn làm giảm cholesterol HDL (vốn là cholesterol tốt) gây ra sự mất cân bằng. Những loại chất béo này có nhiều trong đồ ăn chế biến sẵn, đồ chiên rán, đồ nướng…
7. Rượu, bia
Những ai đang bị đau khớp cần tránh uống rượu và các đồ uống có cồn khác. Đặc biệt là khi đang phải uống thuốc vì các chất kích thích như rượu có thể làm ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc.
IV - Những lưu ý về chế độ ăn uống cho người đau, viêm khớp gối
Người bị viêm đau khớp gối cần lưu ý những điều sau trong quá trình ăn uống:
1. Tránh dư thừa quá nhiều calo
Ăn quá nhiều calo sẽ khiến cơ thể bị thừa cân, mỡ thừa thường đổ dồn về phần bụng và đùi từ đó làm tăng áp lực lên các khớp gối.
Bạn có thể giảm lượng calo bằng cách ăn thức ăn có nguồn gốc từ thực vật và hạn chế đồ ăn có đường, sữa.
2. Hạn chế ăn thực phẩm chế biến ở nhiệt độ cao
Khi đồ ăn, đặc biệt là thịt được chế biến ở nhiệt độ cao sẽ tạo ra chất gây viêm gọi là sản phẩm cuối cùng glycation tiến triển (AGEs). Đây được cho là một trong những tác nhân gây ra các bệnh như: Viêm khớp, tim mạch, tiểu đường.
Bạn nên hạn chế nấu thức ăn như thịt nướng, chiên, rán. Các thức ăn chế biến sẵn cũng cần hạn chế vì chúng được nấu ở nhiệt độ cao.
Mong rằng bài viết người bị viêm đau khớp gối nên ăn gì, kiêng ăn gì đã giúp ích được cho bạn và cung cấp nhiều thông tin hữu ích. Nếu có vấn đề thắc mắc chưa được giải đáp, bạn vui lòng gọi tới tổng đài để được hỗ trợ.
DS. Nhi
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại
Link gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/viem-dau-khop-goi-nen-an-gi-kieng-an-gi-thi-tot-n22344.html