Khi ho bị đau đầu là bệnh gì? Cách điều trị & phòng ngừa ra sao?

I - Tổng quan về tình trạng ho bị đau đầu

Ho là một cơ chế bảo vệ tự nhiên của hệ thống hô hấp, giúp loại bỏ đờm hoặc mùi hương gây kích ứng khỏi đường hô hấp của chúng ta. Tuy nhiên, áp lực được tạo ra từ việc ho có thể lan tỏa lên đầu và gây ra đau đầu, đau nửa đầu và một số vùng khác như 2 bên sườn, vai gáy.

Ngoài ho, có một số hành động khác có thể gây ra đau đầu khi liên quan đến áp lực như là xì hơi, vận động mạnh, hắt xì, quan hệ tình dục... Các nguyên nhân khác có thể gây ra đau đầu khi ho bao gồm viêm xoang, viêm họng, cảm lạnh và các vấn đề về tiêu hóa.

Nhiều nghiên cứu đã phân ra các loại đau đầu khi ho dựa vào biểu hiện và mức độ của cơn đau, bao gồm đau đầu do ho nguyên phát (Primary cough headache) và đau đầu do ho thứ phát (Secondary cough headache). Nếu đau đầu chỉ xuất hiện trong và sau khi ho, và biến mất sau đó thì đó là chứng đau đầu do ho nguyên phát.

Tuy nhiên, nếu ho kèm đau đầu cùng với chóng mặt và đau nhiều ở sau đầu, thì đó là dấu hiệu của chứng đau đầu do ho thứ phát. Trong trường hợp này, bạn nên tìm kiếm ý kiến ​​của bác sĩ để được khám và điều trị.

II - Nguyên nhân gây đau đầu mỗi khi ho

1. Cơn đau đầu do ho nguyên phát

Cơn đau đầu do ho nguyên phát như trên đã nhắc tới, tình trạng này không quá phổ biến và thường không ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Khi hiểu đơn giản là cơn đau đầu xảy ra hoàn toàn là do cơn ho gây nên chứ không phải do bệnh lý nào khác.

Cơn đau đầu mỗi khi ho chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây ra, chỉ là do khi ho tăng áp lực tới vùng cơ nên dẫn tới áp lực tới não bộ.

Các triệu chứng điển hình của cơn đau đầu do ho nguyên phát gồm:

• Cơn đau xuất hiện sau cơn ho hay khi gặp căng thẳng.
• Cơn đau có thể xuất hiện vài giây hoặc lâu hơn là khoảng 30 phút.
• Có thể cơn đau ở cả 2 bên hoặc cơn đau chỉ xuất hiện 1 bên.
• Thông thường cơn đau có thể xuất hiện từ nhẹ đến nặng.
• Cảm giác đau đầu như kim đâm, búa bổ nhưng chỉ xuất hiện trong thoáng chốc, thường là trong và sau cơn ho.

Để có thể chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe, thông thường bác sĩ sẽ dựa theo các triệu chứng và kết quả chụp CT cắt lớp não bộ để từ đó loại trừ các nguyên nhân bệnh lý khác.

2. Cơn đau đầu do ho thứ phát

Cơn đau do ho thứ phát cũng là những cơn đau do ho và tình trạng căng thẳng gây ra nhưng cùng với đó là não bộ có những dấu hiệu bất thường.

Nguyên nhân chính gây ra là cấu trúc não bộ có vấn đề, cụ thể là tình trạng dị tật Chiari loại I - là một khiếm khuyết trong cấu trúc não kiểm soát sự cân bằng. Bên cạnh đó, có thể là do xuất hiện khối u, áp suất não tủy, phình động mạch, tụ máu dưới màng cứng.

Với cơn đau đầu do ho thứ phát xuất hiện các triệu chứng như:

• Tương tự như cơn đau đầu nguyên phát, tuy nhiên tình trạng kéo dài lâu hơn.
• Khi ho bị nhức đầu kéo dài hơn 1 phút và thường cảm thấy đau nhiều phần sau đầu.
• Tuy không thường gặp, nhưng có thể kèm theo các triệu chứng buồn nôn chóng mặt, mất thăng bằng, tê bì mặt, tay và có thể ngất xỉu.

Bác sĩ sẽ chẩn đoán dựa trên nguyên nhân và kết quả chụp CT não có kết quả dương tính, thấy được tình trạng não tiềm ẩn mắc một số bệnh gây ra cơn đau đầu sau khi ho. Ngoài ra, có một phương pháp khác để chẩn đoán, là sẽ chỉ định xét nghiệm bằng cách chọc dò thắt lưng để kiểm tra dịch não tủy của người bệnh.

3. Do viêm xoang

Viêm xoang gây ho đau đầu gây ra cảm giác nặng và khó chịu ở vùng trán, thái xương, mũi đối với tình trạng viêm xoang trước. Ngược lại đối với tình trạng viêm xoang sau thì sẽ tạo ra áp lực lên cơn đau gáy, đỉnh đầu. Khi tình trạng viêm xoang gây ra bít tắc đường thở dễ khiến ngăn cản quá trình lưu thông dịch, từ đó xảy ra viêm nhiễm ở các xoang. Viêm nhiễm khiến dịch nhầy mũi tiết ra nhiều hơn dẫn tới sổ mũi, chảy nước mũi.

Nếu để tình trạng kéo dài và không giúp loại bỏ các dịch nhầy khiến nó tồn đọng nhiều, tạo áp lực lớn lên xoang và cũng từ đó nó gây ra áp lực tới vùng não và xảy ra hiện tượng đau đầu.

Cơn đau đầu gây ho do xoang không chỉ có đau đầu và ho mà nó còn gây ra các triệu chứng khác để người bệnh nhận biết, cụ thể như: Đau mỏi vai gáy, nghẹt mũi, ho có đờm, dịch có màu vàng hoặc xanh… Để phân biệt ho do đau đầu xoang với cơn đau đầu khác bác sĩ có thể dựa theo các triệu chứng liên quan đến xoang để xác định chính xác.

III - Làm thế nào để điều trị tình trạng khi ho bị đau đầu?

1. Với cơn đau đầu do ho nguyên phát

Trường hợp đau đầu do ho nguyên phát, đối với hầu hết mọi người cơn đau có thể tự giảm và hết hoàn toàn. Tuy người bệnh không cần điều trị, nhưng các triệu chứng sẽ gây khó chịu nên việc thực hiện vài biện pháp điều trị nên được cân nhắc.

Tuy nhiên khi ho hiều gây đau đầu trở lại, người bệnh có thể sử dụng thuốc kê đơn Indomethacin để cải thiện cơn đau. Ngoài ra, sau khi thăm khám bác sĩ sẽ lựa chọn loại thuốc khác phù hợp với thể trạng của người bệnh.

2. Với cơn nhức đầu do ho thứ phát

Do cơn nhức đầu do ho thứ phát là khi cấu trúc não bộ có vấn đề bất thường, chịu một tổn thương nào đấy sao quá trình kiểm tra, chẩn đoán từ bác sĩ. Chính vì vậy, phương pháp duy nhất để có thể khắc phục tình trạng này triệt để là áp dụng phương pháp phẫu thuật để loại nguyên nhân gây ra cơn đau.

3. Với nguyên nhân do viêm xoang

Để giảm bớt cơn đau đầu do xoang, trước tiên người bệnh cần điều trị nguyên nhân gây ra tình trạng xoang, việc điều trị sớm sẽ làm giảm nguy cơ gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Cụ thể, người bệnh cần chú ý tới:

• Giữ nhiệt độ phù hợp, xông mũi bằng nước ấm thường xuyên để các chất dịch được làm loãng và dễ dàng đẩy ra ngoài.
• Đối với tình trạng viêm xoang cấp do vi khuẩn, virus gây ra, người bệnh cần sử dụng thuốc khác sinh theo đơn của bác sĩ để điều trị.
• Kèm theo thuốc điều trị được chỉ định, người bệnh có thể áp dụng phương Proetz trong trường hợp dùng thuốc không cải thiện.
• Khi đối mặt với tình trạng viêm xoang do vẹo vách ngăn, điều trị thông thường không đem lại hiệu quả, lúc này có thể sẽ áp dụng phương pháp mổ xoang.

IV - Những lưu ý giúp hạn chế tình trạng khi ho bị đau đầu

Tuy không thể ngăn ngừa hoàn toàn cơn đau đầu do ho, nhưng có thể giúp người bệnh hạn chế được cường độ cơn đau đáng kể. Người bệnh chú ý áp dụng những cách sau:

• Tránh các nhóm thuốc có tác dụng phụ gây ho, cần sự tư vấn của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
• Nên tiêm phòng cúm hằng năm.
• Sử dụng thuốc ho không kê đơn, theo lời khuyên từ dược sĩ nhà thuốc trong trường hợp cảm lạnh.
• Không tiếp xúc với các tác nhân gây ra tình trạng dị ứng.
• Hạn chế và tránh xa thuốc lá gây hại.
• Điều trị đúng và kịp thời tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản…
• Chế độ ăn giàu dinh dưỡng, tăng cường đề kháng.

Cùng với đó, để có thể hạn chế được cơn đau nhói đầu khó chịu, làm ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt và công việc hàng ngày. Người bệnh có thể tham khảo sản phẩm Viên đau đầu Ngự y mật phương - Đông y thế hệ 2, được nhiều người áp dụng để khắc phục cơn đau đầu hiệu quả. Với tác dụng bổ huyết, hoạt huyết, giúp tăng cường máu lưu thông tốt lên não, cung cấp đủ oxy và dưỡng chất để não bộ hoạt động hiệu quả, giảm dần các cơn đau đầu đáng kể.

Hầu như ho dẫn tới cơn đau đầu không phải dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm và không có gì đáng lo ngại. Tuy nhiên, với tình trạng đau đầu do ho thứ phát do cấu trúc não bộ bị tổn thương và nếu cơn đau kéo dài và ảnh hưởng nhiều tới cuộc sống thì người bệnh nên tới cơ sở y tế để thăm khám.