Rối loạn nội tiết tố nữ ở tuổi dậy thì: Cách nhận biết và điều trị

I. Thế nào là rối loạn nội tiết tố nữ ở tuổi dậy thì?

Các bé gái thường dậy thì trong giai đoạn 12 - 16 tuổi. Khi ấy, cơ thể bé bắt đầu xuất hiện rất nhiều thay đổi, để phát triển dần từ bé gái trở thành người phụ nữ trưởng thành. Những thay đổi này sẽ phụ thuộc vào nồng độ hormone sinh dục bên trong cơ thể và liên quan đến các đặc tính riêng biệt của từng giới tính. 

Đối với các bé gái, trong giai đoạn dậy thì, hormone sinh dục nữ estrogen lúc này sẽ được sản sinh nhiều và dồi dào tại bộ phận sinh sản là buồng trứng. Estrogen gia tăng sẽ giúp cơ thể phát triển những đặc điểm như ngực nở hơn, eo thon, đường cong gợi cảm, làn da đàn hồi mềm mại, giọng nói nhẹ nhàng… quan trọng nhất là kinh nguyệt sẽ xuất hiện - đây là những đặc điểm khác biệt giới giữa nam và nữ. 

Trong giai đoạn này, bất cứ lý do gì khiến lượng nội tiết tố nữ được sản sinh ra từ buồng trứng không ổn định gây ra sự mất cân bằng của hormone trong độ tuổi này còn được gọi là rối loạn nội tiết tố nữ ở tuổi dậy thì. Thiếu hụt và rối loạn estrogen nếu diễn ra trong thời gian dài sẽ kéo theo nhiều hệ lụy đến sự phát triển của cơ thể như: vòng 1 nhỏ, da không mềm mại, giọng nói ồm khàn, đường cong cơ thể kém mềm mại hoặc không có đường cong, còi xương, thấp bé...

II. Nguyên nhân dẫn đến rối loạn nội tiết tố nữ ở tuổi dậy thì

Nhìn chung, mất cân bằng nội tiết tố nữ trong độ tuổi dậy thì có thể xuất phát từ nhiều lý do. Tuy nhiên, dưới đây là những căn nguyên phổ biến nhất khiến trẻ gặp phải các vấn đề bất thường mất cân bằng estrogen:

• Hormone sinh dục nữ chưa ổn định: Trong khoảng thời gian dậy thì, các cơ quan trong cơ thể bé gái vẫn đang phát triển chưa hoàn thiện trong đó có các cơ quan sinh dục, đặc biệt là buồng trứng. Nồng độ estrogen và progesterone sản sinh ra vì thế cũng không ổn định cân bằng sẽ gây nên tình trạng rối loạn nội tiết tố và rối loạn kinh nguyệt.
• Do những tác động từ tâm lý thay đổi của bé gái: Trong giai đoạn dậy thì, nhiều bé phải đối diện với những áp lực trong cuộc sống, việc học tập, thay đổi của cơ thể, lần đầu có kinh nguyệt… Điều này có thể hình thành cho trẻ tâm lý căng thẳng trong thời gian dài, tác động tiêu cực đến cơ thể và làm tăng nguy cơ mất cân bằng nội tiết tố.
• Do trẻ chưa biết cách để vệ sinh cơ thể, vùng kín đúng cách: Ở giai đoạn dậy thì, nhiều bé gái vẫn chưa nắm bắt được những cách vệ sinh cơ thể tốt nhất để ngăn chặn virus, vi khuẩn tấn công qua đường âm đạo, khiến bé dễ mắc các bệnh phụ khoa tăng nguy cơ bị rối loạn nội tiết tố…
• Thói quen ăn uống, sinh hoạt chưa điều độ: Ăn uống không khoa học, hay bỏ bữa, ăn nhiều đồ ăn nhanh khiến cơ thể bị thiếu dinh dưỡng, suy nhược dẫn đến rối loạn kinh nguyệt và mất cân bằng nội tiết tố. Tập luyện thể thao quá sức cũng có thể khiến bé gái bị mất kinh nguyệt trong một vài tháng.
• Mắc một số bệnh lý gây rối loạn nội tiết tố như: Buồng trứng đa nang, suy tuyến yên, suy tuyến sinh dục...

Cơ quan cơ thể chưa phát triển hoàn thiện, áp lực tuổi mới lớn dẫn tới rồi loạn nội tiết tố tuổi dậy thì

III. Dấu hiệu thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì

Nhận biết sớm những dấu hiệu thiếu hụt nồng độ estrogen trong độ tuổi dậy thì sẽ giúp bậc phụ huynh nhanh chóng có can thiệp kịp thời, để bảo vệ sức khỏe của con mình. Sau đây là tổng hợp các biểu hiện rối loạn nội tiết tố nữ tuổi dậy thì bạn có thể tham khảo:

• Dậy thì muộn: Do buồng trứng đã không sản xuất đủ lượng hormone nội tiết tố cần thiết. Thiếu hụt estrogen dẫn tới không thể thúc đẩy diễn ra quá trình dậy thì, dẫn đến dậy thì bị chậm trễ.
• Rối loạn kinh nguyệt: Một trong những dấu hiệu thiếu hụt estrogen rõ ràng nhất chính là chu kỳ kinh nguyệt của các bé gái diễn ra không đều, thậm chí là bị chậm kinh trong một khoảng thời gian dài.
• Chậm phát triển những đặc điểm thứ cấp của giới tính nữ: Ngực nhỏ, da không mịn màng mềm mại, cơ thể không có đường cong giới tính điển hình...
• Tâm lý của bé gái có nhiều thay đổi: Lúc này trẻ thường nhạy cảm, dễ cáu gắt hơn, luôn cảm thấy mệt mỏi, tần suất ốm vặt cũng gia tăng trong thời gian dậy thì.
• Một số biểu hiện khác: Cân nặng tăng nhanh chóng và rất khó để kiểm soát, trên mặt và lưng nổi nhiều vết mụn đỏ, mụn trứng cá…

IV. Những hệ quả của thiếu hụt estrogen ở tuổi dậy thì

Sự mất cân bằng của nội tiết tố nữ bên trong cơ thể bình thường sẽ biến mất sau 1 - 2 năm đầu tính từ thời điểm trẻ bắt đầu dậy thì. Tuy nhiên, nếu tình trạng thiếu hụt estrogen kéo dài với nhiều đặc điểm bất thường có thể gây nên hệ quả nguy hiểm như:

• Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của trẻ về sau: Nội tiết tố nữ tác động trực tiếp đến khả năng mang thai của phụ nữ. Do vậy, việc thiếu hụt hormone này có thể khiến các bé gái sau này khó mang thai hơn, khó sinh, ít sữa và tăng nguy cơ sảy thai.
• Tác động đến sự phát triển của cơ thể: Thiếu hụt estrogen trong tuổi dậy thì có thể khiến trẻ kém phát triển về chiều cao, cân nặng, vòng 1, cơ thể không xuất hiện các đường cong đặc trưng…
• Tác động tới tâm lý trẻ: Nội tiết tố nữ cũng ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh. Khi bước vào thời kỳ dậy thì, việc trẻ bị rối loạn nội tiết tố nữ có thể khiến bé hay mất ngủ, căng thẳng, dễ bị trầm cảm…
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan như: Tim mạch, béo phì, tiểu đường...
• Tác động xấu đến tử cung và tăng rủi ro mắc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa. 

Thiếu hụt estrogen kéo dài ở tuổi dậy thì với đặc điểm bất thường có thể gây vô sinh

>>> XEM THÊM: [Mách bạn] 7 cách khắc phục rối loạn kinh nguyệt

V. Điều trị và phòng ngừa rối loạn nội tiết tố nữ ở tuổi dậy thì

Để giải quyết tình trạng mất cân bằng nội tiết tố ở tuổi dậy thì cho trẻ, các bậc phụ huynh nên áp dụng những giải pháp tác động từ cả bên trong và bên ngoài cho cơ thể bé, giúp đem đến hiệu quả lâu dài, ổn định. Cụ thể như sau:

1. Tác động từ bên trong

Estrogen được sản sinh chủ yếu bởi buồng trứng. Do vậy, việc kích thích chức năng của buồng trứng chính là giải pháp tối ưu để giải quyết tình trạng suy giảm nội tiết tố nữ ở tuổi dậy thì.

Viên uống nội tiết Ngự y mật phương - Đông y thế hệ 2 là sản phẩm các bậc phụ huynh có thể an tâm lựa chọn cho con trẻ. Khác với thực phẩm chức năng bổ sung estrogen trực tiếp, viên nội tiết Ngự y mật phương sẽ thiết lập lại hoạt động của buồng trứng, giúp cơ quan này hoạt động ổn định hơn để tăng sinh hàm lượng estrogen từ sâu bên trong cơ thể, đem tới hiệu quả lâu dài.

Đặc biệt, viên uống đem đến hiệu quả rõ rệt ngay từ lần đầu sử dụng, giúp giải quyết những vấn đề do rối loạn nội tiết gây nên như rối loạn kinh nguyệt, nổi mụn đỏ, mụn trứng cá tuổi dậy thì… rất tốt.

Sản phẩm được bào chế theo Ngự y mật phương tại nhà máy của Dược phẩm Nhất Nhất đạt tiêu chuẩn về GMP-WHO. Vì vậy, các bậc cha mẹ hoàn toàn có thể an tâm sử dụng cho con để giải quyết các vấn đề do rối loạn nội tiết tố tuổi dậy thì gây nên.

2. Tác động từ bên ngoài

Bên cạnh tác động từ bên trong để cân bằng nội tiết nữ, phụ huynh nên chú ý xây dựng cho con những thói quen sau để gia tăng hiệu quả khắc phục, phòng ngừa nguy cơ tái phát các triệu chứng do rối loạn estrogen trong tương lai:

• Duy trì những thói quen ăn uống khoa học: Ở tuổi dậy thì, trẻ nên được bổ sung thực phẩm giàu protein, vitamin, chất xơ… trong chế độ ăn. Đồng thời các bé cần hạn chế ăn thực phẩm không tốt như thực phẩm chiên rán, nước ngọt…
• Rèn luyện thể chất phù hợp và điều độ: Để tăng cường sản sinh estrogen trong cơ thể, các bé gái nên thường xuyên tập thể dục (tập theo cường độ vừa phải, không hao hụt quá nhiều sức lực).
• Thăm khám sức khỏe cho trẻ định kỳ: Duy trì thăm khám sức khỏe theo định kỳ cho trẻ và gia đình là điều cần thiết để phát hiện sớm những tác nhân gây bệnh bất thường, từ đó giúp can thiệp điều trị kịp thời.

Qua bài viết, Nhất Nhất tin rằng quý độc giả đã nắm bắt được nguyên nhân, cùng với cách khắc phục rối loạn nội tiết tố ở tuổi dậy thì. Bên cạnh theo dõi trạng thái sức khỏe, phụ huynh nên chủ động hỏi han, chia sẻ cùng con để trẻ vượt qua giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi.