Cơ chế hình thành nám trên da mặt & cách cải thiện

I - Nám da hình thành do những nguyên nhân nào?

Nguyên nhân gây hình thành nám, tàn nhang có xuất phát từ các yếu tố bên trong và yếu tố bên ngoài. Cụ thể như sau:

1. Yếu tố hình thành nám từ bên trong

• Rối loạn nội tiết tố: Tình trạng rối loạn, mất cân bằng hormone nội tiết gây nám thường gặp ở phụ nữ đang mang thai, mẹ bỉm sữa sau khi sinh, phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh.
• Suy giảm chức năng gan thận: Gan và thận là hai cơ quan vô cùng quan trọng trong việc đào thải chất độc và cặn bã ra ngoài cơ thể. Khi suy giảm chức năng gan thận thì chất độc hại không được loại bỏ hết mà còn lắng đọng, tích tụ tại nhiều bộ phận cơ quan trong cơ thể, điển hình là ở da. Điều này kích thích sự hình thành nám da và các vấn đề về da khác (mụn nhọt, tàn nhang).
• Di truyền: Nếu trong gia đình có bố mẹ, ông bà hoặc người thân bị nám, tàn nhang thì nguy cơ mắc nám da di truyền cũng rất cao.
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc: Thuốc thuốc tránh thai, kháng sinh là những loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ là nám da, gây sạm đen da.
• Mắc các bệnh lý: Một số bệnh lý như bệnh tuyến giáp, stress, rối loạn chức năng gan,… có thể ảnh hưởng đến hàng rào bảo vệ da hoặc kích thích đến sự hình thành sắc tố da melanin, từ đó gây ra nám da.

Mất cân bằng nội tiết kích thích nám hình thành

2. Yếu tố bên ngoài khiến nám hình thành

Một số yếu tố bên ngoài có thể tác động đến làn da, làm suy giảm sức đề kháng của da và làm tăng nguy cơ hình thành nám da như:

• Ánh nắng mặt trời.
• Hóa chất có trong mỹ phẩm, các sản phẩm chăm sóc da.

Các yếu tố này làm tăng sản sinh tế bào sắc tố da melanin, làm tăng nguy cơ hình thành nám sạm da.

II - Cơ chế hình thành nám trên da như thế nào?

Cơ chế hình thành nám về bản chất là do sự sản sinh quá mức sắc tố melanin tại lớp thượng bì hoặc hạ bì của da dưới sự tác động của các yếu tố gây nám từ bên trong hoặc bên ngoài cơ thể. Theo thời gian các mô liên kết da bị tổn thương gây phá vỡ màng đáy khiến cho melanin thâm nhiễm, len lỏi lên trên bề mặt dạ, hình thành các mảng sạm đen hoặc đốm nâu mà chúng ta thường gọi là nám.

Tùy theo mức độ tác động của tác nhân gây nám mà các sắc tố melanin sẽ tập trung ở từng lớp da khác nhau. Khi melanin tích tụ và di chuyển lên lớp thượng bì sẽ hình thành nám mảng. Khi melanin lắng đọng tại lớp hạ bì thì sẽ hình thành nám chân sâu. Trường hợp các sắc tố này mà phân bổ rải rác ở cả hai tầng thượng bì và trung bì thì sẽ hình thành loại nám hỗn hợp.

III - Quá trình hình thành nám da theo từng giai đoạn

Cụ thể hơn thì cơ chế hình thành nám da sẽ trải qua 4 giai đoạn sau:

Giai đoạn 1: Nám tiền sản sinh

Tại phần cuối cùng của lớp thượng bì, các tế bào melanocyte sẽ sản sinh sắc tố melanin. Dưới sự tác động của các yếu tố bên trong lẫn yếu tố bên ngoài như đã nêu ở trên, tế bào có thể bị sản sinh quá nhiều hoặc quá ít. Các tế bào melanin sẽ phát triển, lớn dần tạo thành sắc tố da. Quá trình này lại tiếp tục lặp lại, sản sinh ra nhiều tế bào hắc tố con nữa. Đây chính là gốc rễ cho việc nám hình thành.

Các tế bào melanin bắt đầu hình thành bên trong da

Giai đoạn 2: Nám sản sinh

Trong giai đoạn này, tế bào biểu bị tạo hắc tố tiếp tục bị kích thích và tạo ra sắc tố da melanin với số lượng lớn. Khi lượng tế bào sắc tố da melanin được hình thành quá mức sẽ tích tụ dần ở đáy của lớp biểu bì, hay còn gọi là chân nám.

Giai đoạn 3: Nám tiềm ẩn

Các sắc tố da melanin dư thừa bắt đầu di chuyển. Nếu các hắc tố này di chuyển lên phần đáy của lớp thượng bì của da thì sẽ dẫn đến hình thành nám mảng. Còn nếu melanin di chuyển xuống lớp hạ bì thì sẽ dẫn đến hình thành nám đốm (nám chân sâu).

Melanin dư thừa bắt đầu xuất hiện trên da

Giai đoạn 4: Nám biểu hiện

Lượng melanin dư thừa được vận chuyển hoàn toàn tới tầng thượng bì hoặc hạ bì của da như đã nên trên. Khi đó, mắt thường có thể phát hiện ra các đốm nám hoặc mảng nám. Các vết nám mảng thường rộng, sậm màu, trong khi nám đốm sẽ hình thành dưới dạng các đốm nâu, đậm màu hơn. Có thể nói rằng, khi bạn nhìn thấy các mảng nám hoặc đốm nám thì cũng là giai đoạn “cuối cùng” của quá trình hình thành nám da.

Tìm hiểu thêm: Uống gì để giảm sắc tố melanin?

Melanin tích tụ tại lớp thượng bì, hình thành các mảng nám

IV - Biểu hiện của nám sau khi đã hình thành trên da

Nám sau khi được hình thành có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên khuôn mặt và trên cơ thể, có thể nằm rải rác tạo thành các đốm hoặc tập trung thành từng mảng, thường không có đường viền rõ nét hoặc đường viền bất thường.

• Nám mảng (nám ở tầng thượng bì): Có màu nâu đậm hoặc màu đen, đường viền rõ nét. Loại nám này thường dễ điều trị.
• Nám đốm (nám ở tầng hạ bì): Có màu nhạt hơn nám thượng bì, thường là màu nâu nhạt hoặc hơi xanh. Việc điều trị thường gặp nhiều khó khăn hơn.
• Nám hỗn hợp: Là tình trạng trên da xuất hiện đồng thời cả hai loại nám nêu trên, màu nâu nhạt, màu xanh, màu nâu đậm đến màu đen. Để có thể chữa được nám hỗn hợp thì cần rất nhiều biện pháp chuyên sâu, thời gian điều trị cũng kéo dài hơn so với hai loại nám kể trên.

Biểu hiện của nám da

V - Phải làm sao để ngăn ngừa nám da hình thành?

Dựa theo nguyên nhân cũng như sự hình thành của nám, ta có thể giảm thiểu nám, làm mờ nám theo các cách:

• Giảm hoạt động của các tế bào hắc sắc tố melanosome.
• Hạn chế sự sản sinh của melanin trên da.
• Loại bỏ các sắc tố melanin trên da.

Theo đó, người bị nám nên áp dụng những biện pháp điều trị và phòng ngừa sau đây.

1. Bảo vệ da khỏi ánh nắng trực tiếp

Ánh nắng mặt trời có sức tàn phá “khủng khiếp” tới làn da, khi ở ngoài trời quá lâu mà không được che chắn hay bảo vệ kỹ càng thì làn da của bạn thường rất có thể bị nám da, sạm da hoặc tổn thương tế bào da khó hồi phục.

Do vậy, cần bảo vệ da tránh khỏi ánh nắng mặt trời thông qua các biện pháp như:

• Bôi kem chống nắng có chỉ số SPF trên 50, cứ cách khoảng 4 giờ thì thoa lại 1 lần.
• Mặc quần áo chống nắng có khả năng ngăn cản tia UV, chất liệu thoáng mát và dễ thấm hút mồ hôi.
• Đeo khẩu trang, đội mũ nón rộng vành.
• Hạn chế ra ngoài lúc trời nắng gay gắt, trong khoảng từ 10 giờ đến 16 giờ chiều.

Dùng kem chống nắng loại có SPF từ 50 cho da nám

2. Sử dụng kem bôi trị nám

Một số loại kem bôi đặc trị nám có thể đem lại hiệu quả làm mờ vết nám, làm sáng da. Tuy nhiên, kết quả đem lại là nhất thời và nám da vẫn có thể tái phát.

Thậm chí có làn da không hợp với kem bôi hoặc mỹ phẩm trị nám da có thể làm cho tình trạng nám da trở nên nặng nề hơn, và nếu ngưng sử dụng thì nám da có thể quay trở lại bất kỳ lúc nào.

Việc sử dụng kem bôi đặc trị là chưa đủ để có thể giải quyết dứt điểm nám sạm da, cần kết hợp bổ sung thêm các biện pháp khác, điển hình là Viên uống giảm thâm nám.

Mỹ phẩm trị nám da nhưng cũng có thể khiến da mỏng hơn

3. Tăng cường chức năng can thận

Như đã đề cập ở trên, một trong những nguyên nhân chính gây nên sự hình thành nám đó là do can thận âm hư, nghĩa là chức năng của gan và thận bị suy giảm.

Điều này khiến cho độc tố tích tụ nhiều ở da làm tăng nguy cơ hình thành nám, đồng thời cũng làm cho khí huyết bị ứ trệ khiến cho da xỉn màu, thâm nám rõ rệt.

Do vậy, hướng điều trị hiệu quả phải là tăng cường chức năng gan thận, bồi bổ khí huyết để khắc phục nguyên nhân gây nám da.

Tuy nhiên, đa phần các phương pháp điều trị nám da hiện nay hầu như không thể đáp ứng được được yêu cầu này mà chỉ đem lại hiệu quả nhất thời, và có thể khiến cho nám da tái phát nhiều lần gây tốn kém cả về tiền bạc và công sức.

Chỉ có Viên Sáng Hồng Ngự Y Mật Phương của Dược phẩm Nhất Nhất mới đem lại cơ chế tác động toàn diện, không những tăng cường chức năng gan thận mà còn bồi bổ khí huyết (nhờ đó mà da được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và oxy) giúp đem lại hiệu quả hỗ trợ điều trị nám vượt trội nhất hiện nay.

Sản phẩm có nguồn gốc từ bài thuốc Ngự Y Mật Phương được xem như là “Quốc bảo” với giá trị trường tồn hàng nghìn năm, và chỉ dành riêng cho các Hoàng hậu, Quý phi thời xưa.

Viên Sáng Hồng Ngự Y Mật Phương được đánh giá cao bởi chất lượng bởi được sản xuất tại nhà máy Dược phẩm Nhất Nhất, đạt tiêu chuẩn GMP-WHO, được Thủ Tướng Chính Phủ trao tặng giải Vàng chất lượng quốc gia.

Ngự y mật phương 2 - điều trị và ngăn ngừa nám hình thành

4. Hạn chế tối đa việc dùng thuốc tránh thai

Phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai có thể đối mặt với nguy cơ bị nám da, đặc biệt là thuốc tránh thai chứa progestin thế hệ cũ.

Để hạn chế nám da lan rộng và khiến cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn thì bạn nên tạm ngừng sử dụng loại thuốc này, và thay thế bằng biện pháp ngừa thai khác (dùng bao cao su, đặt vòng tránh thai).

Xem thêm: Uống thuốc tránh thai bị nám da phải xử lý thế nào?

5. Dùng sữa rửa mặt có tác dụng làm mờ vết nám

Một số sản phẩm sữa rửa mặt hiện nay không những có tác dụng làm sạch da, loại bỏ bụi bẩn và dầu thừa mà còn có công dụng làm giảm sắc tố da melanin và hỗ trợ làm mờ vết nám.

Bạn nên lựa chọn sữa rửa mặt có chứa các thành phần cải thiện tình trạng nám da như sau: axit glycolic, axit kojic, niacinamide, axit tranexamic…

6. Đảm bảo dinh dưỡng tăng cường đề kháng cho da

Người bị nám có thể bổ sung thêm các loại thực phẩm hoặc đồ uống để giúp giảm đi sự hình thành quá mức của melanin bên cạnh các biện pháp nên trên.

Trước tiên cần uống nước đủ và đều mỗi ngày vì điều này sẽ hạn chế được tình trạng da khô, tăng độ ẩm, sức đề kháng cho da tốt hơn. Bên cạnh đó cũng cần ăn nhiều trái cây và rau quả tươi do đây là nguồn cấp lượng lớn vitamin, các hất chống oxi hóa cho da nám, làm làn da nhanh chóng phục hồi và đẩy lùi sắc tố.

Thực phẩm trị nám tiêu biểu mà chị em có thể tham khảo như: Cam, chanh, kiwi, dứa, quýt, rau cải (nhiều vitamin C), hạt hạnh nhân, hướng dương, ớt chuông, cà chua (giàu vitamin E), cá thu, hàu, cá mòi (giàu omega-3)...

7. Áp dụng phương pháp laser tái tạo da nám

Mục đích của laser đó là dùng năng lượng của ánh sáng có mức năng lượng thấp để phá hủy tế bào sắc tố da melanin, đồng thời tạo ra những tổn thương tế bào vi mô để kích thích tế bào da được tái tạo và làm mờ vết nám, giúp da sáng đều màu hơn.

Tuy nhiên phương pháp này lại có nhiều điểm hạn chế như sau:

• Sau khi điều trị bằng laser thì da bị mỏng đi, dễ bị tổn thương và làm tăng nguy cơ nám da quay trở lại.
• Chi phí điều trị cao, tốn nhiều thời gian và công sức.
• Cần bảo vệ và chăm sóc da thật cẩn thận sau khi laser bởi da rất dễ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời và hóa chất.

Laser đem lại hiệu quả nhanh nhưng yêu cầu chi phí cao

Nám da được hình thành âm thầm trong suốt khoảng thời gian dài nếu chúng ta không có biện pháp bảo vệ và chăm sóc da bị nám ngay từ sớm. Do vậy, hãy luôn nâng niu và giữ gìn làn da của bạn tránh khỏi các tác động tiêu cực của các yếu tố gây nên nám da. Hy vọng thông qua bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ chế hình thành nám da và giải pháp khắc phục hiệu quả.