Nhận biết cơn đau đầu gây đột quỵ & cách phòng tránh

I - Cách nhận biết cơn đau đầu gây đột quỵ

Như đã đề cập, một trong những triệu chứng ban đầu của đột quỵ chính là đau đầu. Theo thống kê, có khoảng 7-65% trường hợp người bị đột quỵ trải qua những cơn đau đầu dữ dội trước khi các triệu chứng đột quỵ xuất hiện. Chúng ta có thể nhận biết chúng thông qua những cách dưới đây.

1. Nhận biết theo triệu chứng

Các triệu chứng ban đầu của cơn đau đầu đột quỵ thường xuất hiện đột ngột và không có dấu hiệu cảnh báo trước. Người bệnh sẽ có cảm giác đau đầu dữ dội và không hề thuyên giảm, kèm theo các triệu chứng khác như nôn ói, quay cuồng, chóng mặt, tê bì, mất thị lực, tăng huyết áp.

Phần lớn cảm giác đau đầu dẫn đến cơn đột quỵ là biểu hiện của đột quỵ do xuất huyết não. Xuất huyết não xảy ra khi các mao mạch bị vỡ và máu chảy vào các vùng não. Điều này dẫn đến tổn thương não nghiêm trọng, có thể dẫn đến các triệu chứng như mất ý thức, liệt, nói ngọng và thậm chí là tử vong.

Tuy nhiên, cũng có một số cơn đau đầu thoáng qua có thể là dấu hiệu của đột quỵ nhẹ (đột quỵ do thiếu máu não thoáng qua). Cơn đau đầu biến mất khi máu não được lưu thông trở lại. Tuy cơn đau đầu này chỉ diễn ra trong thời gian ngắn nhưng bạn cũng không nên chủ quan, nên điều trị ngay đểgiảm nguy cơ tái phát và giúp tăng khả năng phục hồi.

2. Nhận biết theo vị trí đau đầu

• Đau đầu ở phía sau gáy: Đây là dấu hiệu của cơn đột quỵ bắt đầu từ tủy sống, bộ phận có nhiệm vụ cung cấp máu cho phía sau của não. Nếu bạn đang bị đau đầu ở phía sau gáy, hãy chú ý đến các triệu chứng khác nhưcử động kém, chóng mặt, nói linh tinh...
• Đau đầu ở vùng phía trước trán: Nguyên nhân bắt nguồn từ động mạch cảnh (carotid artery) - một trong những động mạch chính ở cổ đưa máu lên não. Đây là một trong những động mạch lớn nhất của cơ thể, có chức năng cung cấp máu và oxy cho phần lớn não bộ. Khi động mạch này bị tắc nghẽn hoặc vỡ sẽ gây ra đột quỵ.

Tùy theo vị trí của động mạch bị rạn nứt hoặc vỡ, triệu chứng cũng có thể khác nhau. Các biểu hiện đi kèm với đau đầu có thể kể đến như chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa, tê chân tay hoặc mất cảm giác ở một bên cơ thể.

II - Cách phân biệt cơn đau đầu thông thường và đau đầu gây đột quỵ

Việc phân biệt giữa đau đầu thông thường và đau đầu gây đột quỵ là vô cùng quan trọng để kịp thời cứu chữa. Sau đây là một số cách phân biệt giữa hai loại đau đầu này.

• Thông thường, đau đầu sẽ tái phát theo chu kỳ và không gây ra tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe. Trong khi đó, đau đầu gây đột quỵ thì không tái phát thường xuyên và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh do những biến chứng của đột quỵ diễn ra ngay sau đó.
• Đau đầu và đau nửa đầu có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm thay đổi nội tiết tố, căng thẳng, thiếu ngủ, thức ăn, tiếng ồn,... Còn đột quỵ thì thường không liên quan đến các tác nhân trên, mà thường là do sự thay đổi về huyết áp hoặc nhịp tim của người mắc.
• Cơn đau đầu đột quỵ xuất hiện đột ngột, không hề có các dấu hiệu báo trước, và cảm giác đau cực kỳ dữ dội. Trong khi đó, đau đầu thông thường thì thường sẽ bắt đầu với các cơn đau âm ỉ và lan rộng sang các vùng khác, đi kèm với một số dấu hiệu báo trước như là ngứa râm ran hoặc nhìn thấy hào quang.
• Đau đầu gây đột quỵ thường hay xảy ra ở những người trên 60 tuổi và những người có các yếu tố nguy cơ như bệnh tim,tăng huyết áp, rối loạn máu hoặc cholesterol cao. Cơn đau đầu thông thường có thể xảy ra với bất cứ ai, bất kỳ độ tuổi nào.
• Đau đầu thông thường phần lớn là không gây nguy hiểm tới sức khỏe, mặc dù nó khiến chúng ta khá khó chịu và bực bội mỗi khi bị đau đầu. Còn với cơn đau đầu đột quỵ sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm hơn rất nhiều, chẳng hạn như liệt các bộ phận trên cơ thể, méo miệng hay thậm chí là tử vong.

III - Đau nhức đầu có phải dấu hiệu đột quỵ không?

Đột quỵ, hay còn được gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng tổn thương lớn ở não bộ do sự gián đoạn hoặc giảm mạnh lượng máu lên não, các tế bào não không được cung cấp đủ lượng oxy và dinh dưỡng cần thiết và bắt đầu chết sau vài phút. Nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời, số lượng tế bào não chết càng lớn thì khả năng tư duy và vận động của cơ thể càng giảm sút, dẫn đến mất ý thức, hôn mê sâu, tổn thương lâu dài, và thậm chí là tử vong.

Thông thường đột quỵ được phân loại theo nguyên nhân gây ra, bao gồm đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết não. Khi xảy ra đột quỵ sẽ xuất hiện các biểu hiện đau đầu không giống nhau. Cụ thể:

1. Đau đầu khi đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Thiếu máu cục bộ là dạng đột quỵ phổ biến nhất, chiếm đến 85% các ca bệnh, thường xảy ra ở các bệnh nhân có tiền sử đái tháo đường, tăng huyết áp, mỡ máu, béo phì, hút thuốc lá lâu năm. Nguyên nhân là do các mảng báo từ chất béo và cholesterol bám ở động mạch, thu hẹp và bít tắc lòng mạch, cũng có thể do huyết khối từ cơ quan khác đi theo dòng máu bị giữ lại ở nơi lòng mạch nhỏ.

Khi một phần não bị thiếu máu do động mạch bị tắc nghẽn, cơn đau đầu có thể xuất hiện. Theo một nghiên cứu của nejm.org (Tạp chí Y khoa New England), khoảng 15% số người bị đột quỵ do thiếu máu cục bộ có dấu hiệu đau đầu trước khi xảy ra cơn đột quỵ.

2. Đau đầu khi đột quỵ do xuất huyết não

Mặc dù chỉ chiếm 15% ca bệnh nhưng đột quỵ do xuất huyết não có tỷ lệ tử vong rất cao, kích thước khối máu tụ ở não càng lớn thì tiên lượng càng xấu. Đau đầu cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo cho đột quỵ xuất huyết não. Khi một động mạch trong não bị vỡ, máu có thể tràn ra ngoài và gây ra các triệu chứng như đau đầu, buồn nôn và chóng mặt. Máu tràn vào mô não, kích thích các mô não gây phù não, tạo áp lực lên các mô xung quanh, làm chết dần các tế bào não và dẫn đến vỡ mạch não.

Đa phần bệnh nhân bị đột quỵ do xuất huyết não sẽ chịu thương tật đến hết đời, chỉ một số ít có thể hồi phục và đi lại được.

IV - Làm thế nào để giảm nguy cơ đau đầu đột quỵ?

Để hạn chế đến mức tối đa tình trạng đau đầu đột quỵ, bạn nên lưu ý một số điều sau:

• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể, tiêu thụ ít đồ ăn nhiều dầu mỡ, muối, đường, đồ chế biến sẵn.
• Thực hiện chế độ sinh hoạt điều độ, nghỉ ngơi hợp lý, tăng cường vận động cơ thể
• Giữ tâm trạng vui vẻ, thoải mái, hạn chế căng thẳng, lo lắng.
• Ngưng hút thuốc lá.
• Không tùy tiện sử dụng thuốc tránh thai khi chưa có chỉ định của bác sĩ, nên thay thế bằng các phương pháp tránh thai an toàn khác.
• Thường xuyên theo dõi huyết áp.
• Tuyệt đối không tùy ý sử dụng thuốc giảm đau để giảm triệu chứng bệnh.

Trên đây là những thông tin cơ bản về bệnh đột quỵ, cũng như cách đơn giản nhất để nhận biết đau đầu gây đột quỵ. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào khiến bạn nghi ngờ về tình trạng sức khỏe của bản thân, hãy lập tức tìm kiếm các biện pháp chăm sóc y tế phù hợp để kiểm soát cơn đau và kịp thời điều trị, tránh hậu quả đáng tiếc.