I. Sinh con ảnh hưởng đến nội tiết tố như thế nào?
1. Vai trò của nội tiết tố trong thời gian mang thai
Cơ thể người phụ nữ tồn tại và sản xuất ra nhiều loại hormone khác nhau. Đặc biệt là trong giai đoạn mang thai, các hormone nội tiết tố có chức năng duy trì và hỗ trợ sự phát triển của thai kỳ như vận chuyển chất dinh dưỡng hay giúp tử cung lớn hơn để có chỗ cho em bé khi bé phát triển lớn thêm... Cụ thể:
- Estrogen: Khi mang bầu, estrogen giúp phát triển các cơ quan sinh sản, duy trì lớp niêm mạc tử cung ở mẹ và hỗ trợ sự phát triển của thai nhi.
- Progesterone: Giúp thư giãn cơ bắp tử cung, ngăn ngừa sinh non và hỗ trợ quá trình sinh nở.
- Relaxin: là một loại hormone được tiết ra từ buồng trứng, nhau thai hoặc lớp nội mạc tử cung trong giai đoạn thai kỳ. Khi ở thời kỳ đầu hoặc thời kỳ thứ 2, nó có nhiệm vụ trong việc ức chế cơn co thắt giúp ngăn cản tình trạng sinh non và ở thời điểm cuối thai kỳ nó giúp đẩy vỡ màng bảo vệ quanh thai nhi, cùng với đó tử cung, âm đạo và dây chằng vùng chậu được thư giãn, tạo điều kiện thuận lợi hơn trong quá trình sinh.
- Prolactin: Hormone có trong cơ thể của người mẹ từ khi mang thai cho đến giai đoạn cho con bú - tác dụng kích thích tuyến sữa sản xuất sữa mẹ để nuôi dưỡng em bé sau sinh.
- Oxytocin: Kích thích co bóp tử cung trong quá trình sinh nở và thúc đẩy việc tiết sữa mẹ.
2. Thay đổi hormone nội tiết sau khi sinh
Hormone estrogen và progesterone được sản xuất một lượng lớn trong thời kỳ thai sản, thậm chí đạt mức cao nhất. Tuy nhiên, sau đó ngay sau khi sinh chỉ vài giờ đồng hồ nồng độ hai loại hormone này sẽ bắt đầu có sự giảm sút hàm lượng nghiêm trọng - hay còn gọi là sự sụt giảm nội tiết tố sau sinh và tình trạng này còn tiếp tục kéo dài đến nhiều tuần sau đó.
Không chỉ dừng lại ở đó, sau sinh cũng kéo theo cả sự thay đổi hormone khác trong cơ thể chẳng hạn như prolactin, cortisol, testosterone... Mỗi phụ nữ sẽ có những thay đổi không giống nhau và có những trải nghiệm khác nhau. Tuy nhiên, những thay đổi của hormone sau sinh có thể sẽ ảnh hưởng nhiều tới sinh hoạt và đời sống hằng ngày của người mẹ.
- Nồng độ estrogen và progesterone sẽ sụt giảm ngay sau khi trẻ ra đời và nhau thai được lấy ra.
- Oxytocin - hormone chịu trách nhiệm cho bản năng làm mẹ - giữ vai trò quan trọng trong quá trình chuyển dạ và cho con bú. Trong quá trình chuyển dạ, hormone kích thích co cơ tử cung. Còn khi cho con bú, oxytocin thúc đẩy di chuyển sữa vào bầu vú mẹ. Ngay sau sinh nồng độ của hormone này tăng lên để bù đắp cho thiếu hụt của estrogen và progesterone. Oxytocin còn có tên gọi khác là hormone tình yêu kích thích cảm xúc, sự gắn kết giữa mẹ và con.
- Prolactin: Trong quá trình mang thai, prolactin tăng nhẹ để kích thích sự phát triển của tuyến sữa. Hàm lượng prolactin sẽ tăng đột biến để kích thích tiết và sản xuất sữa mẹ. Prolactin đạt đỉnh trong vòng 1-2 giờ sau sinh và duy trì ở mức cao những ngày sau đó.
Tác động lớn từ sự suy giảm nội tiết tố nữ estrogen và progesterone được cho là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề ở phụ nữ sau sinh như tâm lý bất ổn, cảm xúc thay đổi thất thường... Nếu để tình trạng thiếu hụt kéo dài và không tìm giải pháp sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Bổ sung estrogen sau sinh trong những trường hợp này giúp chị em cải thiện thiếu hụt nội tiết tố cũng như giảm bớt được các triệu chứng khó chịu hay những ảnh hưởng sức khỏe và sinh lý liên quan.
Suy giảm nội tiết tố nữ sau sinh gây tâm lý bất ổn, cảm xúc thay đổi thất thường...
>>> XEM THÊM: TOP 6 thực phẩm tăng nội tiết tố nữ dễ tìm, dễ mua
II. Triệu chứng mất cân bằng nội tiết tố sau sinh
Nồng độ estrogen và progesterone sụt giảm mạnh sau sinh khiến phụ nữ có thể sẽ gặp phải nhiều triệu chứng bất thường do bị mất cân bằng nội tiết tố như:
- Tâm trạng thất thường: Cảm thấy buồn chán, không thích chính bản thân mình và có thể bị trầm cảm sau sinh. Luôn luôn trong trạng thái lo lắng, ủ rũ, thường xuyên cáu gắt...
- Bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm: Đây là một trong những triệu chứng phổ biến nhất khi có sự thay đổi đột ngột của hormone nội tiết estrogen.
- Rối loạn giấc ngủ: Mất ngủ, trằn trọc, ngủ không sâu giấc dẫn tới thường xuyên đau đầu, mệt mỏi.
- Mất tập trung: Biểu hiện trí nhớ kém, hay quên và khó tập trung vào công việc
- Táo bón: Mất cân bằng nội tiết tố cũng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến táo bón sau sinh. Nguyên nhân là bởi sụt giảm mạnh estrogen và progesterone sau sinh đã ảnh hưởng lên hệ hệ tiêu hóa và gây ra vấn đề này.
- Da khô, rụng tóc: Do ảnh hưởng của những thay đổi nội tiết tố, tóc có thể rụng nhiều hơn sau sinh, da khô nám sạm ...
- Khô hạn: Thiếu hụt estrogen khiến âm đạo bị mất cân bằng độ ẩm, dẫn đến bị khô rát.
- Kinh nguyệt không đều: Chu kỳ kinh nguyệt không đều là một vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến 70% phụ nữ sau sinh mà nguyên nhân chính là do mất cân bằng nội tiết tố.
- Mất kiểm soát cân nặng, có nguy cơ tăng cân cao: Mất cân bằng nội tiết tố dẫn đến giảm trao đổi chất và tích trữ mỡ thừa gây tăng cân
- Giảm ham muốn: Sự kết hợp của nhiều yếu tố như khô hạn, thiếu ngủ, người mệt mỏi, tự ti với vóc dáng thay đổi sau sinh... là nguyên nhân dẫn đến giảm ham muốn tình dục ở nữ giới
III. Khi nào nội tiết tố trở lại bình thường sau khi sinh?
Cơ thể mỗi người phụ nữ đều khác nhau chính vì thế thời gian để cân bằng lại nội tiết tố sau sinh cũng khác nhau. Khoảng 8 tuần tức khoảng 2 tháng sau sinh bạn có thể nhận thấy nội tiết tố trong cơ thể đã được cải thiện, nhưng không có nghĩa là đã "trở lại mức bình thường".
Việc chăm trẻ sơ sinh thực sự không đơn giản, sẽ có lúc khiến các mẹ cảm thấy mệt mỏi, choáng ngợp. Căng thẳng và mất ngủ khiến cơ thể gia tăng hormone cortisol để chống lại căng thẳng, theo đó nồng độ melatonin và serotonin sẽ bị giảm đi - tác động tiêu cực đến tâm trạng của bạn.
Sau sinh khi nào nội tiết tố của mẹ sẽ trở lại bình thường?
>>> XEM THÊM: Phụ nữ 30 tuổi bị khô hạn, có phải điều bình thường?
IV. Cách bổ sung cân bằng nội tiết tố nữ sau sinh
Do vẫn còn trong thời gian bận rộn chăm con nhỏ nên thường chị em có thể áp dụng theo một trong các cách sau đây để bổ sung estrogen sau sinh:
1. Thuốc bổ sung nội tiết tố cho phụ nữ sau sinh
Dùng thuốc hoặc viên uống cân bằng nội tiết tố là cách để chị em có thể bổ sung estrogen một cách tổng hợp, nó giúp cơ thể tăng cường estrogen một cách hiệu quả. Từ đó, các triệu chứng khó chịu do sự suy giảm nội tiết gây ra sẽ được khắc phục đáng kể như: Giảm bớt tình trạng lo lắng, rối loạn kinh nguyệt, mất ngủ và có thể cải thiện tình trạng sau sinh…
Theo các nhà nghiên cứu, đã thực hiện quá trình xét nghiệm cho một vài đối tượng phụ nữ sau sinh và đưa ra kết luận rằng estrogen góp một phần nào đấy đối với tình trạng trầm cảm sau sinh, khi những người có triệu chứng trầm cảm đều có mức estrogen thấp.
Nhưng đối với những loại thuốc bổ sung estrogen một cách tổng hợp thì trước khi sử dụng, chị em cần được thăm khám và có hướng dẫn chỉ định từ bác sĩ. Tránh tự ý sử dụng khi chưa xác định được chính xác nguyên nhân và với những trường hợp đang cho con bú sẽ làm ảnh hưởng tới việc tiết sữa, gây ảnh hưởng tới sức khỏe.
2. Chế độ ăn cân bằng nội tiết tố
Đây là cách giúp chị em phụ nữ vừa giúp cơ thể bổ sung estrogen sau sinh an toàn vừa có thể xây dựng một chế độ ăn khoa học. Cải thiện được nồng độ estrogen suy giảm từ đó giảm được các triệu chứng khó chịu sau sinh.
Chị em có thể tham khảo các thực phẩm dưới đây chứa nhiều phytoestrogen (thành phần có cấu trúc giống với estrogen trong cơ thể phụ nữ):
- Các loại hạt như hạt lanh, hạt điều, vừng, hướng dương...
- Các loại trái cây: Táo, dâu tây, quả mâm xôi…
- Các loại đậu: đậu xanh, đậu phụ, giá đỗ... đặc biệt là đậu nành và cách chế phẩm được chiết xuất từ đậu nành rất giàu phytoestrogen.
- Rau họ cải, rau có màu xanh đậm: bông cải xanh, rau chân vịt, súp lơ...
- Hải sản hay các loại cá béo: cá ngừ, cá hồi...
Cùng với đó tránh xa các loại đồ ăn chiên xào, đồ cay nóng, các loại nước uống có cồn và chứa chất kích thích.
Ăn uống giữ nhiệm vụ rất quan trọng đó là phục hồi lại lượng estrogen thiếu hụt giai đoạn phụ nữ sau khi sinh. Do vậy chị em nên chú ý tới chế độ dinh dưỡng đầy đủ cân bằng, tuyệt đối:
- Tránh sử dụng các thực phẩm biến đổi gen.
- Hạn chế sử dụng thực phẩm đã qua chế biến - loại thực phẩm này tác động xấu tới nội tiết tố và lượng đường trong máu.
- Dung nạp thêm nhiều chất xơ và các thực phẩm chứa protein.
- Uống đủ lượng nước hằng ngày.
- Sử dụng thực phẩm giàu khoáng chất và vitamin để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
- Bổ sung Omega-3 hỗ trợ cho sự phát triển lành mạnh của tế bào và hoạt động bình thường của hormone.
3. Tăng nội tiết tố sau sinh cho mẹ bằng thảo dược
Trong Đông y, các loại thảo dược có nguồn gốc từ tự nhiên, có chứa các hoạt chất có lợi, giúp cải thiện sự thiếu hụt estrogen đối với phụ nữ sau khi sinh. Tăng cường nội tiết tố nữ sau sinh từ các loại thảo dược vừa lành tính vừa an toàn nếu sử dụng trong thời gian dài.
Viên nội tiết Ngự y mật phương được chiết xuất từ những thảo dược tự nhiên, là giải pháp cân bằng nội tiết tố, đem lại sức khỏe toàn diện cho phái nữ, khắc phục các triệu chứng khó chịu hiệu quả.
Không giống các sản phẩm khác trên thị trường chỉ đơn giản cải thiện tình trạng thiếu hụt estrogen từ bên ngoài. Mà thay vào đó, với sản phẩm nội tiết nội tiết Ngự y mật Phương - Đông y thế hệ 2 có khả năng tác động vào sâu bên trong, giúp cơ thể được cân bằng âm dương, từ từ tăng cường chức năng của buồng trứng, kích thích cơ thể sản sinh ra estrogen một cách tự nhiên và bền vững.
Buồng trứng - Nơi sản xuất hormone sinh sản của phái nữ, tạo ra estrogen và progesterone. Từ việc cải thiện tận gốc, sẽ giúp cơ thể duy trì ổn định được nồng độ estrogen, giúp các mẹ sau khi sinh bị thiếu hụt estrogen sử dụng được trong thời gian dài mà không lo tác dụng phụ.
Sản phẩm nội tiết Ngự y mật phương được sản xuất tại nhà máy Dược phẩm Nhất Nhất đạt chuẩn GMP - WHO vào năm 2020, được chiết xuất từ các loại dược liệu tự nhiên, an toàn khi được chọn lọc, kiểm tra khắt khe bởi phòng kiểm nghiệm đạt chuẩn GLP của Bộ y tế.
4. Nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc
Khi không dành thời gian để cơ thể được nghỉ ngơi, thời gian bạn ngủ, cơ thể sẽ giúp bạn sản xuất được nồng độ nội tiết tố, đào thải các chất độc ra khỏi cơ thể. Chính vì vậy, hãy cố gắng thành lập cho mình một thói quen ngủ sớm, dậy sớm, ngủ đủ 7 - 8 tiếng mỗi ngày.
Nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc giúp mẹ cân bằng nội tiết tố sau sinh
5. Tìm hỗ trợ và nhờ giúp đỡ nếu cần
Nếu việc chăm con quá vất vả thì bạn có thể chia sẻ công việc này với chồng hoặc với người thân, để tránh tạo áp lực cho bản thân khiến bản thân căng thẳng, mệt mỏi. Dành thời gian để vận động cơ thể để giảm bớt căng thẳng, nên kết hợp với những môn thể thao có thể kết hợp với nhạc để giúp não bộ và cơ thể được thư giãn để tâm trạng được ổn định. Tránh những suy nghĩ tiêu cực làm ảnh hưởng tới tâm lý và thậm chí ảnh hưởng tới các con nhỏ. Khi đối mặt với những chuyện khó khăn thử lấy lại tinh thần bằng việc hít thở sâu.
Thay đổi nội tiết tố sau sinh là một quá trình tự nhiên của cơ thể nhưng có thể gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe và các hoạt động thường ngày của phụ nữ. Bổ sung estrogen sau sinh trong nhiều trường hợp có thể cải thiện được các triệu chứng khó chịu gây ra sự thiếu hụt nội tiết tố. Tuy nhiên, việc sử dụng liệu pháp này cần được thực hiện dưới tư vấn và hướng dẫn của bác sĩ. Bên cạnh đó, phụ nữ sau sinh cũng nên áp dụng chế độ ăn uống khoa học lành mạnh, sinh hoạt vận động điều độ và ngủ đủ giấc để hỗ trợ cân bằng nội tiết tố cũng như cải thiện sức khỏe tổng thể.
DS. Quynh
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại
Link gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/mach-ban-cach-tang-noi-tiet-to-nu-sau-sinh-n20199.html